bezposrednia przyczyna wojen ze Szwecja	1600 próba opanowania Estonii przez Zygmunta III Wazę
wojna o inflanty	1600-1622
inkorporacja szwedzkich polnocnych inflant do RP	1600
sukcesy szwedow w inflantach	1600-1604
zajecie inflant PL przez szw. bitwa pod kokenhausen	1601 (Krzysztof Radziwil Piorun)
bitwa pod Białym Kamieniem	1604 zw. PL (h. Jan Karol Chodkiewicz)
bitwa pod Kircholmem	1605 zw. PL (h. Jan Karol Chodkiewicz)
zajęcie Rygi przez Szw.	1621
rozejm w Mitawie (krotkotrwaly)	1622 utrata inflant przez RP (tylko lenno w kurlandii)
wojna o Prusy Krolewskie	1625-1629
wznowienie walk w inflantach przez szwecje (opanowanie dorpadu)	1625
atak Gustawa Adolfa na Prusy i gdansk bt. pod Gniewem	1626 klęska PL. (Z.III waza)
bitwa pod Oliwą (bitwa morska)	1627 zw. PL (admiral Dickman)
bitwa pod Trzciana	1629 zw. PL (hetman Stanisław Koniecpolski)
rozejm w Altmarku (Starym Targu)	1629
śmierć zygmunta III wazy i gustawa adolfa	1632
panowanie Władysława IV	1632-1648
pokój w sztumskiej wsi konczy wojny ze szwecja w I pol XVIIw.	1635
wojny z turcja	1619-1621
bezposrednia przyczyna wojen polsko-tureckich	interwencja lisowczykow w siedmiogrodzie
I odsiecz wiedenska -turcja wypowiada wojne	1619
bitwa pod Cecora	1620 kl. PL (Stanisław Żółkiewski)
obrona Chocimia	1621 kl. Turcji (Jan Karol Chodkiewicz)
rozejm w Chocimiu	1621
chec zdobycia kamienca podolskiego przez Abazego - rozbity przez koniecpolskiego	1633
plany Wl. IV do ataku na turcje, sprzeciw sejmu	1646
śmierć Iwana IV	1584
rządy Fiodora syn Iwana IV	1584-1598
rządy Borysa Godunowa jako cara	1598-1604
pojaiwnie dymitra samozwanca przejecie wladzy w rosji (dymitriada)	1604
zamordowanie Dymitra, antypolskie powstanie w moskwie	1606
II Dymitr Samozwaniec	1608
rządy wasyla szujskiego	1608-1610
przyczyna bezposr wojen pol-ros	zawarcie paktu ze szwecja w 1609
wojna pol-ros	1609-1634
oblezenie smolenska (atak pol.-lit. na smolensk)	1609-1611
odsiecz dla rosjan rozbita pod Kłuszynem zajecie moskwy detronizacja szujskiego	1610 zw. PL (h. Stanisław Żółkiewski)
nowy car michail romanow (romanowowie)	1612
wielka smuta	1604-1612
rokowania	1612-1616
wyprawa Wł. IV na Moskwe (nieudana)	1618
rozejm w dywilinie	1619 ziemia smolenska, czernichowska, siewierska do PL
proba odzyskania ziem przez ros.	1632 oblezenia smolenska
oblezenie smolenska przez rosjan (kleska rosjan)	1632-1634
pokoj w Polanowie (taki sam jak w dywilinie) wł zrzekl sie tronu ros	1634
skutki wojny	zmiana dynastii w rosjki rurykowicze-romanowowie, nabytki terytorialne