wybuch powstania chmielnickiego	1648
śmierć Wladyslawa IV	1648
lata panowania Jana II Kazimierza Wazy	1648-1668
bitwa pod Żółtymi Wodami	1648 klęska PL (h. Stanisław Potocki)
bitwa pod Korsuniem i Piławcami	1648 klęska PL
oblężęnie Zbaraża	1648-1649
otoczenie odsieczy Jana Kaziemierza pod Zborowem	1649
ugoda w Zborowie-zwiekszenie rejestru do 40tys.	1649
bitwa pod Beresteczkiem	1651 zw. PL
ugoda w Białej Cerkwi zmniejszenie rejestru do 20tys. (krótkotrwałe)	1651
bitwa pod Batohem	1652 klęska PL
bitwa pod Żwańcem	1653
ugoda rosyjsko-kozacka w Perejesławiu, poczatek wojny pol-ros, przymierze pol-tatarskie	1654
śmierć Bogdana Chmielnickiego	1657
zastepca Bogdana Chmielnickiego	Iwan Wyhowski
unia w Hadziaczu (nie doszła do skutku)	1658
upadek Wyhowskiego	1659
wojna pol-ros o Ukrainę	1654-1667
bitwa pod Ochmatowem	1655 klęska PL (h. Stanisław Potocki)
przeranie działan wojennych przez Rosję na czas potopu	1655-1658
rozejm w Niemierzy	1655
bitwa pod Cudnowem	1660 zw. PL (h. Stanisław Potocki, h. Lubomirski)
bitwa pod Połonką	1660 zw. PL (regimentarz Czarniecki)
rozejm w Andruszowie	1667
pokój wieczysty w Moskwie	1686
potop szwedzki	1655-1660
bezposrednia przyczyna potopu szwedzkiego	używanie przez Jana Kazimierza tytułu króla Szwecji
kapitulacja PL pod Ujsciem	1655 (Opaliński i Grudziński)
unia litewskich magnatow-Radziwiłów ze Szwecja w Kiejdanach	1655 uniewaznienie unii lubelskiej
obrona i kapitulacja Krakowa (Czarniecki)	25 IX-17 XII 1655
skuteczna obrona Zamościa Gdańska i Jasnej Góry	1655
ucieczka Jana Kazimierza na Śląsk Opolski, Szwedzi zajmują RP	1655
okres prowadzenia wojny podjazdowej przez PL	1655-1656
kiedy Jan Kazimierz powrocil do PL	po obronie Jasnej Góry
układ rozbiorowy w Radrot	1656
atak na RP, bitwa pod Warką, Warszawą	1656
sojusz RP z Dania i Rzeszą	1656
traktat w Welawie i Bydgoszczy (zrzeczenie lenna Prus Książecych)	1657
atak sojuszu PL+Brandenburgia+Dania na wyspę Als	1658
bitwa pod Nyborgiem	1659 zw. PL
pokój w Oliwie	3 maj 1660
wygnanie arian z RP	1658
wojna z Turcja	1672-1699
bezposrednia przyczyna wojny z Turcją	interwencja w obronie praw Doroszenki
napad Turcji na PL upadek Kamienca Podolskiego (zajęcie niemal calej UA)	1672
sułtan turecki	Mehmed IV
haniebny układ w Buczaczu (RP ma płacic haracz, traci wojewodztwa)	1672
zniesienie układu w Buczaczu	1673
zwyciestwo Sobieskiego pod Chocimiem	1673
śmierć Michała Korybuta Wiśniowieckiego	1673
traktat w Jaworowie (soj. PL-Fr.)	1675
rozejm w Żurawnie (PL nie odzyskuje ziem ale płaci haraczu)	1676
tajne porozumienie ze Szwecja	1677
wojna prus-szwedz o Pomorze Zach	1674-1679
wyprawa Turków pod Wiedeń	1683 (Kara Mustafa)
odsiecz wiedeńska	12 IX 1683
bitwa pod Parkanami (militarne rozbicie Turcji)	X 1683
utworzenie Świętej Ligi	1684
pokój w Karłowicach	1699