| wybuch powstania chmielnickiego | 1648 |
| śmierć Wladyslawa IV | 1648 |
| lata panowania Jana II Kazimierza Wazy | 1648-1668 |
| bitwa pod Żółtymi Wodami | 1648 klęska PL (h. Stanisław Potocki) |
| bitwa pod Korsuniem i Piławcami | 1648 klęska PL |
| oblężęnie Zbaraża | 1648-1649 |
| otoczenie odsieczy Jana Kaziemierza pod Zborowem | 1649 |
| ugoda w Zborowie-zwiekszenie rejestru do 40tys. | 1649 |
| bitwa pod Beresteczkiem | 1651 zw. PL |
| ugoda w Białej Cerkwi zmniejszenie rejestru do 20tys. (krótkotrwałe) | 1651 |
| bitwa pod Batohem | 1652 klęska PL |
| bitwa pod Żwańcem | 1653 |
| ugoda rosyjsko-kozacka w Perejesławiu, poczatek wojny pol-ros, przymierze pol-tatarskie | 1654 |
| śmierć Bogdana Chmielnickiego | 1657 |
| zastepca Bogdana Chmielnickiego | Iwan Wyhowski |
| unia w Hadziaczu (nie doszła do skutku) | 1658 |
| upadek Wyhowskiego | 1659 |
| wojna pol-ros o Ukrainę | 1654-1667 |
| bitwa pod Ochmatowem | 1655 klęska PL (h. Stanisław Potocki) |
| przeranie działan wojennych przez Rosję na czas potopu | 1655-1658 |
| rozejm w Niemierzy | 1655 |
| bitwa pod Cudnowem | 1660 zw. PL (h. Stanisław Potocki, h. Lubomirski) |
| bitwa pod Połonką | 1660 zw. PL (regimentarz Czarniecki) |
| rozejm w Andruszowie | 1667 |
| pokój wieczysty w Moskwie | 1686 |
| potop szwedzki | 1655-1660 |
| bezposrednia przyczyna potopu szwedzkiego | używanie przez Jana Kazimierza tytułu króla Szwecji |
| kapitulacja PL pod Ujsciem | 1655 (Opaliński i Grudziński) |
| unia litewskich magnatow-Radziwiłów ze Szwecja w Kiejdanach | 1655 uniewaznienie unii lubelskiej |
| obrona i kapitulacja Krakowa (Czarniecki) | 25 IX-17 XII 1655 |
| skuteczna obrona Zamościa Gdańska i Jasnej Góry | 1655 |
| ucieczka Jana Kazimierza na Śląsk Opolski, Szwedzi zajmują RP | 1655 |
| okres prowadzenia wojny podjazdowej przez PL | 1655-1656 |
| kiedy Jan Kazimierz powrocil do PL | po obronie Jasnej Góry |
| układ rozbiorowy w Radrot | 1656 |
| atak na RP, bitwa pod Warką, Warszawą | 1656 |
| sojusz RP z Dania i Rzeszą | 1656 |
| traktat w Welawie i Bydgoszczy (zrzeczenie lenna Prus Książecych) | 1657 |
| atak sojuszu PL+Brandenburgia+Dania na wyspę Als | 1658 |
| bitwa pod Nyborgiem | 1659 zw. PL |
| pokój w Oliwie | 3 maj 1660 |
| wygnanie arian z RP | 1658 |
| wojna z Turcja | 1672-1699 |
| bezposrednia przyczyna wojny z Turcją | interwencja w obronie praw Doroszenki |
| napad Turcji na PL upadek Kamienca Podolskiego (zajęcie niemal calej UA) | 1672 |
| sułtan turecki | Mehmed IV |
| haniebny układ w Buczaczu (RP ma płacic haracz, traci wojewodztwa) | 1672 |
| zniesienie układu w Buczaczu | 1673 |
| zwyciestwo Sobieskiego pod Chocimiem | 1673 |
| śmierć Michała Korybuta Wiśniowieckiego | 1673 |
| traktat w Jaworowie (soj. PL-Fr.) | 1675 |
| rozejm w Żurawnie (PL nie odzyskuje ziem ale płaci haraczu) | 1676 |
| tajne porozumienie ze Szwecja | 1677 |
| wojna prus-szwedz o Pomorze Zach | 1674-1679 |
| wyprawa Turków pod Wiedeń | 1683 (Kara Mustafa) |
| odsiecz wiedeńska | 12 IX 1683 |
| bitwa pod Parkanami (militarne rozbicie Turcji) | X 1683 |
| utworzenie Świętej Ligi | 1684 |
| pokój w Karłowicach | 1699 |
