| 12.1 Country | ---------------------------------------------------- |
| abroad | za granicą |
| anarchy | anarchia |
| border/frontier | granica państwa |
| boundary | granica wewnątrz państwa |
| citizen | obywatel |
| citizenship | obywatelstwo |
| country | kraj |
| dictatorship | dyktatura |
| dictator | dyktator |
| emigrate | emigrować |
| emigration | emigracja |
| empire | imperium |
| exile | wygnanie |
| foreign | obcy, z innego kraju |
| foreigner | obcokrajowiec |
| homeland/homecountry | ojczyzna |
| immigration | imigracja |
| immigration policy | polityka imigracyjna |
| independence | niezależność, niepodległość |
| inhibitant | mieszkaniec |
| internal/domestic | wewnętrzny |
| kingdom | królestwo |
| monarchy | monarchia |
| nation | naród |
| national | narodowy |
| nationality | narodowość |
| national anthem | hymn narodowy |
| national flag | flaga narodowa |
| overpopulated | przeludniony |
| overpopulation | przeludnienie |
| political asylum | azyl polityczny |
| population | liczba ludności |
| densely/ heavily populated | gęsto zaludniony |
| sparsley/ thinly populated | słabo zaludniony |
| province | prowincja |
| refugee | zbieg |
| region | region |
| regional | regionalny |
| republic | republika |
| royalty | członkowie rodziny królewskiej |
| royal family | rodzina królewska |
| state | stan |
| the people | naród |
| ---------------------------------------------------- | ---------------------------------------------------- |
| 12.2 Government | ---------------------------------------------------- |
| ambassador | ambasador |
| cabinet minister | minister w rządzie |
| civil servant | pracownik służb publicznych, |
| constitution | konstytucja |
| democracy | demokracja |
| democratic | demokratyczny |
| diplomat | dyplomata |
| embassy | ambasada |
| government | rząd |
| fall/ collapse | upaść |
| form (the government) | formować, tworzyć |
| govern/ rule | rządzić, zarządzać miastem |
| head of state | głowa państwa |
| king | król |
| queen | królowa |
| local government | rząd lokalny |
| Mayor | burmistrz |
| Ministry of Defence | Ministerstwo Obrony Narodowej |
| Ministry of Finance | Ministerstwo Finansów |
| Ministry of Forgein Affairs | Ministerstwo Spraw Zagranicznych |
| Ministry of Home Affairs | Ministerstwo Spraw Wewnętrznych |
| opposition | opozycja |
| policy on sth | polityka dotycząca czegoś |
| president | prezydent |
| prime minister | premier |
| referendum | referendum |
| reform | reforma |
| resign | zrezygnować z zajmowanej pozycji |
| resignation | rezygnacja |
| secretary | sekretarz |
| takeover | przejęcie władzy |
| term | kadencja |
| the secret service/ the inteligence service | wywiad |
| the Cabinet | rząd |
| town/city council | rada miejska |
| town councillor | radny |
| town/city hall | ratusz |
| ---------------------------------------------------- | ----------------------------------------------------- |
| 12.3 Parliament | ---------------------------------------------------- |
| bill | ustawa |
| introduce a bill | wprowadzić ustawę |
| bring in/ introduce a law | wprowadzić ustawę |
| Congress | Kongres(USA) |
| Congressman | członek kongresu |
| Congresswoman | członkini kongresu |
| constituency | okrąg wyborczy |
| debate | debata |
| election | wybory |
| general election | wybory powszechne |
| local election | wybory lokalne |
| House of Commons | Izba Gmin |
| House of Lords | Izba Lordów |
| House of Representatives | Izba Reprezentantów |
| law | prawo |
| legislate | tworzyć ustawy |
| legislation | ustawodawstwo |
| lower house | izba niższa |
| upper house | izba wyższa |
| MP/member of parliament | członek parlamentu |
| Senate | senat |
| in session | na posiedzeniu |
| sitting | sesja, posiedzenie |
| speaker | mówca |
| vote | głosować |
| ---------------------------------------------------- | ---------------------------------------------------- |
| 12.4 Political parties | ---------------------------------------------------- |
| activist | aktywista |
| agitator | agitator |
| anarchist | anarchista |
| conservative | konserwatywny |
| democrat | demokrata |
| demonstration | demonstracja |
| demonstrate | demonstrować |
| left wing | lewicowy |
| rihgt wing | prawicowy |
| liberal | liberalny |
| party member | członek parti |
| political leader | lider polityczny |
| political party | partia polityczna |
| political system | system polityczny |
| politician | polityk |
| politics | polityka |
| radical | radykalny |
| republican | republikanin |
| ---------------------------------------------------- | ---------------------------------------------------- |
| 12.5 Economy | ---------------------------------------------------- |
| bank account | konto bankowe |
| (the) black economy | szara strefa |
| black market | czarny rynek |
| budget | budżet |
| business/commerce | handel |
| change | drobne pieniądze |
| coin | moneta |
| crash | załamanie |
| currency | waluta |
| debt | dług |
| economic growth/ decline | wzrost/ spadek gospodarczy |
| finance | finanse |
| free-market economy | gospodarka wolnorynkowa |
| fund | fundusz |
| global issues | sprawy globalne |
| globalisation | globalizacja |
| gross national product (GNP) | PKB |
| growing/ slowing economy | rosnąca/ słabnąca gospodarka |
| income | dochód |
| industry | przemysł |
| inflation | inflacja |
| invest | inwestować |
| investment | inwestycja |
| make a loss | stracić |
| make a profit | zyskać |
| market | rynek |
| note | banknot |
| payment | płatność |
| rate of inflation | stopa inflacji |
| recession | recesja |
| save | oszczędzać |
| spend | wydawać |
| tax | podatek |
| trade deficit | deficyt handlowy |
| workforce | siła robocza |
| ---------------------------------------------------- | ---------------------------------------------------- |
| 12.7 Crime | ---------------------------------------------------- |
| accuse sb of sth | oskarżyć kogoś o coś |
| alibi | alibi |
| arrest | aresztować |
| break the law | złamać prawo |
| catch sb red-handed | złapać kogoś na gorącym uczynku |
| clues | wskazówki, trop |
| commit a crime | popełnić przestępstwo |
| custody | areszt |
| detective | detektyw |
| evidence | dowód |
| give up | poddać się |
| investigation | dochodzenie |
| investigate | prowadzić dochodzenie |
| offence | wykroczenie |
| police officer | policjant |
| police station | posterunek policji |
| prison cell | cela więzienna |
| suspect | podejrzany |
| victim | ofiara |
| witness | świadek |
| ---------------------------------------------------- | ---------------------------------------------------- |
| 12.8 Kinds of crime/ criminals | ---------------------------------------------------- |
| arson | podpalenie |
| arsonist | podpalacz |
| assault | napad |
| blackmail | szantaż, szantażować |
| blackmailer | szantażysta |
| burglary | kradzież z włamaniem |
| burgle | włamywać się |
| burglar | włamywacz |
| drug dealing | handel narkotykami |
| drug dealer | handlarz narkotyków |
| drug trafficking | handel narkotykami |
| forgery | podrabianie |
| forge | podrabiać |
| fraud | oszustwo/oszust |
| hijack | porwać samolot |
| hijacker | porywacz samolotu |
| kidnapping | porwanie |
| kidnap | porwać |
| kidnapper | porywacz |
| manslaughter (BrE) | zabójstwo |
| mugging | napad uliczny |
| mug | napaść i obrabować |
| mugger | rabuś uliczny |
| murder | morderstwo/mordować |
| murderer | morderca |
| paedophilia | pedofilia |
| paedophile | pedofil |
| petty crime | drobne wykroczenie |
| pickpocketing | kradzież kieszonkowa |
| pickpocket | kraść/kieszonkowiec |
| rape | gwałcić |
| rapist | gwałciciel |
| robbery | napad |
| rob | okradać |
| robber | złodziej |
| sexual harrassment | molestowanie seksualne |
| shoplifting | kradzież w sklepie |
| shoplift | kraść w sklepie |
| shoplifter | złodziej sklepowy |
| smuggling | przemyt |
| smuggle | przemycać |
| smuggler | przemytnik |
| take sb hostage | wziąć kogoś jako zakładnika |
| terrorism | terroryzm |
| terrorist | terrorysta |
| theft | kradzież |
| steal | kraść |
| thief | złodziej |
| violence | przemoc |
| ---------------------------------------------------- | ---------------------------------------------------- |
| 12.9 Punishment | ---------------------------------------------------- |
| acquit | uniewinniać |
| announce the verdict | ogłosić werdykt |
| arrest | aresztować |
| capital punishment/death penalty | kara śmierci |
| case | sprawa w sądzie |
| charge | oskarżać |
| be charhed with | być oskarżonym o |
| community service | roboty publiczne |
| confess to | przyznawać się |
| convict | skazywać |
| court | sąd |
| take sb to court | podać kogoś do sądu |
| detention | zatrzymanie, areszt |
| electric chair | krzesło elektryczne |
| fair/just | sprawiedliwy |
| find sb guilty of | uznać kogoś winnym czegoś |
| fine (get/ pay) | mandat (dostać/płacić ~) |
| get away with sth | uniknąć np. kary, ujść na sucho |
| guilty | winny |
| innocent | niewinny |
| heavy/harsh | surowy |
| judge | sędzia |
| jury | ława przysięgłych |
| lenient/light (prison sentence) | łagodna (kara więzienia) |
| lethal injection | śmiertelny zastrzyk |
| life imprisonment | kara dożywocia |
| minor/ serious offence | mniejsze/ poważne przestępstwo |
| penalty | kara za złamanie prawa |
| plead guilty | przyznać sie do winy |
| plead not guilty | nie przyznać się do winy |
| prison sentence | kara więzienia |
| punish | karać |
| punishment (for sth) | kara (za coś) |
| release sb on bail | zwolnić kogoś za kaucją |
| grant sb bail | zwolnić kogoś za kaucją |
| sentence | wyrok |
| sentence sb to | skazać kogoś na |
| suspend sb from sth | zawieśic kogoś |
| suspension | zawieszenie |
| trial | proces |
| go on trial | mieć proces |
| unfair/unjust | niesprawiedliwy |
| verdict | werdykt |
| ----------------------------------------------------- | ----------------------------------------------------- |
| 12.10 War and terrorism | ------------------------------------------------------ |
| battle | bitwa |
| blast | wybuch |
| bomb attack | atak bombomy |
| break out | wybuchnąć |
| ceasefire | przerwanie ognia |
| come to an end | zakończyć się |
| draft (be drafted) | pobór do wojska |
| ethnic terrorism | terroryzm etniczy |
| headquarters | kwatera główna |
| martial law | stan wojenny |
| navy | marynarka wojenna |
| P.O.W (prisoner of war) | więzień wojenny |
| peace talks | rozmowy pokojowe |
| plant bomb | podłożyć bombę |
| racial conflict | konflikt na tle rasowym |
| religious extermists | ekstermiści religijni |
| rifle | karabin |
| spread | rozprzestrzeniać się |
| suicide bombers | samobójcy podkładający bomby |
| surrender | poddać się |
| take hostages | brać zakładników |
| terrorist attack | atak terrorystyczny |
| torture | torturować |
| troops | wojsko |
| truce | rozejm |
| victory | zwycięstwo |
| war | wojna |
| civil ~ | ~domowa |
| cold ~ | ~zimna |
| global ~ | ~globalna |
| guerilla ~ | ~partyzancka |
| holy ~ | ~święta |
| nuclear ~ | ~nuklearna |
| world ~ | ~światowa |
| weapon | broń |
