Lata panowania w Rzeczpospolitej Stanisława Leszczyńskiego | 1705-1709 i 1733-1736 |
Wielka Wojna Północna | 1700 - 1721 |
Konfederacja tarnogrodzka przeciwko królowi Augustowi II | 1715 |
Sejm niemy | 1717 |
Traktat Loewenwolda = Traktat Loewenwolda | 1732 |
Lata panowania w Rzeczpospolitej Augusta III Wettina | 1733-1763 |
Pozbawienie praw dysydentów | 1733 |
Powstanie Collegium Nobilium | 1740 |
Sejm konwokacyjny; wybranie Stanisława Augusta Poniatowskiego na króla | 1764 |
Założenie Szkoły Rycerskiej w Warszawie | 1765 |
Sejm Delegacyjny - narzucenie praw kardynalnych | 1768 |
Konfederacja barska | 1768-1772 |
I Rozbiór Polski | 1772 |
Sejm Rozbiorowy po I rozbiorze | 1773 |
Powstanie KEN | 1773 |
Obrady Sejmu Wielkiego | 1788-1792 |
Uchwalenie Dekretu o miastach | 1790 |
Konstytucja 3ego Maja | 03.05.1791 |
II Rozbiór Polski | 1793 |
Insurekcja Kościuszkowska | 17.04.1794 |
Ogłoszenie Uniwersału Połanieckiego | 07.05.1794 |
III Rozbiór Polski | 1795 |
Lata panowania w Rzeczpospolitej Augusta II Mocnego | 1697 - 1733 |
Król Rzeczpospolitej 1704 1709, 1733 -1736 | Stanisław Leszczyński |
Założyciel Collegium Nobilium | Stanisław Konarski |
Biskup, współtwórca pierwszej biblioteki publicznej | Józef Andrzej Załuski |
Pierwsza biblioteka publiczna | Biblioteka Załuskich |
Sekretarz Towarzystwa do Spraw Ksiąg Elementarnych | Grzegorz Piramowicz |
Poseł na Sejm Wielki, współautor Konstytucji 3ego Maja, autor "Powrotu posła" | Julian Ursyn Niemcewicz |
Polski poeta i komediopisarz. Autor "Fircyka w zalotach" | Franciszek Zabłocki |
Autor "Historii narodu polskiego". Przełożył na polski dzieła Tacyta i Horacego, pieśni Anakreonta. | Adam Stanisław Naruszewicz |
Wymień trzech z przywódców obozu patriotycznego | Hugo Kołłątaj, Stanisław Potocki, Ignacy Potocki |
Wymień trzech z przywódców obozu hetmańskiego, którzy zawiązali konfederację targowicką | Szczęsny Potocki, Seweryn Rzewuski, Franciszek Ksawery Branicki |
Marszałkowie Sejmu Wielkiego | Stanisław Małachowski, Kazimierz Nestor Sapieha |
Ambasador rosyjski w Polsce za panowania Katarzyny II. Doprowadził do sejmu delegacyjnego. | Mikołaj Repnin |
Prymas Polski; jeden z przywódców obozu dworskiego; brat króla | Michał Poniatowski |
Książe saski; wg Konstytucji miał prawo do tronu po śmierci Stanisława Augusta Poniatowskiego | Fryderyk August Wettin |
Generał, walczył w wojnie o niepodległość USA | Tadeusz Kościuszko |
Stał na czele powstania kościuszkowskiego; dowodził oddziałem wysłanym z Wielkopolski | Jan Kiliński |
Pułkownik, dowodził powstaniem kościuszkowskim na Litwie | Jakub Jasiński |
Chłop, który po bitwie pod Racławicami uzyskał tytuł szlachecki za męstwo | Wojciech Bartos = Bartosz Głowacki |
Jeden z dowódców powstania kościuszkowskiego; następca Kościuszki na stanowisku dyktatora | Tomasz Wawrzecki |
Marszałek Sejmu Rozbiorowego 1773; zdrajca | Adam Poniński |
Dowódca wojsk rosyjskich podczas Insurekcji Kościuszkowskiej. Zainicjował rzeź mieszkańców Pragi | generał Suworow |
Inaczej: Innowiercy | Dysydenci |
Związek Szlachty do osiągnięcia konkretnego celu | Konfederacja |
Konfederacja zawiązana przeciwko królowi | Rokosz |
Szlacheckie prawa do wypowiedzenia posłuszeństwa królowi, wolnej elekcji, liberum veto, urzędów itd. | Prawa kardynalne |
Powstanie zbrojne | Insurekcja |
Najwyższy order za zasługi bojowe, ustanowiony 22.06.1792 przez Stanisława Augusta Poniatowskiego | Virtuti Militari |
Ochotnicze oddziały wojskowe w czasie Powstania Kościuszkowskiego | Kosynierzy |
Utworzenie poczty Królewskiej | 1764 |
stronnictwo magnackie łączące rodzinę Czartoryskich i Poniatowskich, domagające się reform kraju | Familia |
stronnictwo magnackie na czele z Józefem Potockim, a następnie J. K. Branickim i Wacławem Rzewuskim | obóz hetmański |
Zawiązanie przez innowierców konfederacji w Słucku i Toruniu | 1767 |
Ustawa o miastach | 1791 |
Czarna procesja | 1789 |
Powstanie chłopskie na Ukrainie w trakcie Konfederacji Barskiej | Koliszczyzna |
Tym kordonem otoczyły Prusy ziemie I rozbioru - Prusy Królewskie i część Wielkopolski | Kordon Sanitarny |
Miasto, w którym odbyły się obrady ostatniego Sejmu I Rzeczpospolitej Polskiej | Grodno |
Miasto, które padło jako ostatnie podczas Konfederacji Barskiej | Częstochowa |
Ugrupowanie francuskie; wpłynęło na wzrost rewolucyjnych nastrojów w Polsce podczas Insurekcji K. | Jakobini |
Marsz Przedstawicieli 141 miast królewskich pod przywództwem Jana Dekreta | Czarna Procesja |
Nierozstrzygnięta Bitwa pod Dubienką | 1792 |
Władcy Prus, którzy dokonali rozbiorów Polski | Fryderyk II Wielki, Fryderyk Wilhelm II Hohenzollern |
Władcy Rosji, którzy dokonali rozbiorów Polski | Katarzyna II Wielka |
Władcy Austrii, którzy dokonali rozbiorów Polski | Maria Teresa, Franciszek I |
Wymordowanie ok. 20 tysięcy Żydów i Polaków podczas koliszczyzny | Rzeż humańska/ Rzeź w Humaniu |
Wprowadzony na Sejmie Wielkim podatek przeznaczony na wojsko, pobierany od szlachty i duchowieństwa | Ofiara dziesiątego/ dwudziestego grosza |
Ustalona na Sejmie Wielkim liczba wojska; i rzeczywista liczba wojska | 100 tysięcy; 65 tysięcy |
Wchodzili w skład Straży Praw | król, prymas i pięciu ministrów |
Do kompetencji tego organu należały: administracja, polityka wewnętrzna i zagraniczna, finanse | Straż Praw |
Dokument ten wprowadzał zasadę zwierzchnictwa narodu, podział władzy i głosowanie większością | Konstytucja 3ego Maja |
Zwycięska bitwa w obronie Konstytucji; po niej został ustanowiony Virtuti Militari | Bitwa pod Zieleńcami |
Zwycięska Bitwa pod Zieleńcami | 1792 |
Dowodził polskimi siłami w Zwycięskiej bitwie pod Dubienką | Tadeusz Kościuszko |
Dowodził polskimi siłami w zwycięskiej bitwie pod Zieleńcami | książe Józef Poniatowski |
Dowódca kawalerii stacjonującej w Ostrołęce ; wyruszył do Krakowa werbując ochotników do Powstania | Antoni Madaliński |
Znosił poddaństwo osobiste chłopów, zapewniał im nieusuwalność z gruntów i ograniczał pańszczyznę | Uniwersał Połaniecki |
Klęska w bitwie pod Maciejowicami | 10.10.1794 |
Podczas tej bitwy Kościuszko dostał się do niewoli | Bitwa pod Maciejowicami |
Pierwszy polski tygodnik | "Zabawy przyjemne i pożyteczne" |
Autor traktatu "O skutecznym rad sposobie"; mowa tam o likwidacji liberum veto i naprawie sejmu | Stanisław Konarski |
Traktat polityczny z 1743 roku, nawołujący do reform, ogłoszony przez Stanisława Leszczyńskiego | "Głos wolny wolność ubezpieczający" |
Autor "Historii narodu polskiego od początków chrześcijaństwa", bliski współpracownik Stanisława Aug | Adam Naruszewicz |
Wymień 4 inicjatorów i pierwszych członków KENu | prymas Michał Poniatowski, biskup Ignacy Massalski, Ignacy Potocki, książe Adam Czartoryski |
Przewodniczyli Towarzystwu do Ksiąg Elementarnych | Ignacy Potocki, Grzegorz Piramowicz, Hugo Kołłątaj |
Wzorowane na "Spectatorze" czasopismo wydawane przez Ignacego Krasickiego i Franciszka Bohomolca | "Monitor" |
Najsłynniejsi autorzy publicystyki oświeceniowej | Hugo Kołłątaj, Stanisław Staszic, Franciszek Salezy Jezierski |
Nadworny malarz zwany Canalettem | Bernardo Bellotto |
Słynny malarz Warszawy polskiego pochodzenia | Jan Piotr Norblin |
Znakomity architekt oświeceniowy; autor projektu Łazienek Królewskich | Dominik Merlini |
Dyrektor Teatru Narodowego | Wojciech Bogusławski |
Inaczej: Traktat Trzech Czarnych Orłów | Traktat Loewenwolda |
Zwycięska bitwa pod Racławicami | 04.04.1794 |
Dowódca wojsk rosyjskich pod Racławicami | Aleksander Tormasow |
Klęska w bitwie pod Szczekocinami | 05.06.1794 |
Klęska w bitwie pod Chełmem | 08.06.1794 |
Konfederacja zawiązana w 1792 przeciw reformom zawartym w Konstytucji 3ego Maja | Konfederacja Targowicka |
Pokój w Nystadt | 1721 |
Bitwa pod Połtawą | 1709 |
Konfederacja Warszawska i Sandomierska | 1704 |
Lata panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego | 1764 - 1795 |
Panowanie Piotra I Wielkiego | 1682-1725 |
Panowanie Katarzyny II Wielkiej | 1762-1796 |
Panowanie Marii Teresy | 1740-1780 |
Panowanie Józefa II | 1765-1790 |
Panowanie Franciszka I | 1792-1804 |
Panowanie Fryderyka Wilhelma I Hohenzollerna | 1713-1740 |
Panowanie Fryderyka II Wielkiego | 1740-1786 |
Panowanie Fryderyka Wilhelma II Hohenzollerna | 1786-1797 |
Dwaj Głowni magnaci, którzy przy pomocy Rosji zawiązali konfederację targowicką | Stanisław Szczęsny Potocki, Adam Poniński |
Dwaj główni twórcy Konstytucji 3ego Maja | Stanisław Małachowski, Hugo Kołłątaj |
Wyłączny monopol szlachty na produkcję alkoholu | Propinacja |
Zamienienie pańszczyzny na czynsz | Oczynszowanie |
Bardzo trudnej sytuacji i warunki finansowe chłopów opisuje Stanisław Staszic w swoim dziele: | "Przestrogi dla Polski" |
Kanał Królewski | Kanał łączący Wisłę z Bugiem i Prypeć z Dnieprem |
Kanał Ogińskiego | Kanał łączący Niemen i Dniepr |
Pretendent to tronu Polski obok Augusta II Mocnego | książe francuski Conti |
Dlaczego Sejm z 1717 nazywamy Sejmem Niemym? | Ponieważ poza marszałkiem (Stanisławem Ledóchowskim) nikt nie miał prawa głosu |
Główni inicjatorzy konfederacji barskiej | biskup Adam Krasiński, Michał Krasiński, Józef Pułaski |
Główny przywódca koliszczyzny | Maksym Żeleźniak |
Setnik kozacki, zdrajca, po rzezi w Humaniu ogłosił się księciem humańskim | Iwan Gonty |
Nadworny litewski, który nadzorował manufaktury na Litwie | Antoni Tyzenhaus |
Virtuti Militari oznacza: | Męstwu Wojskowemu/ Cnocie i Dzielności Żołnierskiej |
Przedstawiciele miast | Plenipotenci |
Liczba posłów i senatorów w Izbie Poselskiej i Senatorskiej wg Konstytucji 3ego Maja | 204 posłów (w tym 24 plenipotentów) i 102 senatorów |