| czasownikowe, imienne | rodzaje orzeczeń |
| w formie czasownika | czasownikowe |
| składa się z łącznika i orzecznika | imienne |
| być, stać, zostać | łącznik |
| różne części mowy | orzecznik |
| łączne, rozłączne, wynikowe, przeciwstawne | rodzaje zdań złożonych współrzędnie |
| podmiotowe, orzecznikowe, przydawkowe, dopełnieniowe, okolicznikowe | rodzaje zdań podrzędnych |
| czasu, miejsca, przyzwolenia, sposobu, przyczyny, celu, warunku, stopnia i miary | okolicznikowe |
| kto? co? | zdanie podrzędne podmiotowe |
| czym jest? jaki jest? | zdanie podrzędne orzecznikowe |
| odpowiadają na pytania przypadków zależnych | zdanie podrzędne dopełnieniowe |
| jaki? który? czyj? ile? | zdanie podrzędne przydawkowe |
| gdzie? skąd? dokąd? | zdania okolicznikowe miejsca |
| kiedy? odkąd? jak długo? dopóki? jak często? | zdania okolicznikowe czasu |
| po co? na co? w jakim celu? | zdania okolicznikowe celu |
| dlaczego? czemu? przez co? za co? wskutek czego? z jakiego powodu? | zdania okolicznikowe przyczyny |
| jak? w jaki sposób? | zdania okolicznikowe sposobu |
| mimo czego? | zdania okolicznikowe przyzwolenia |
| jak? jak bardzo? o ile? jakim sposobem? | Zdania okolicznikowe stopnia i miary |
| pod jakim warunkiem? w jakim wypadku? | Zdania okolicznikowe warunku |