B-laktamy, glikopeptydy, fosfomycyna, (bacytracyna) | anb hamujące syntezę ściany bakteryjnej |
polipeptydy: polimyksyna B, kolistyna, tyrotrycyna, bacytracyna | anb uszkadzające błonę komórki bakteryjnej |
chinolony= inhibitory gyrazy, sulfonamidy, rifampicyna | anb hamujące replikacje i transkrypcje kwasów nukleinowych |
aminoglikozydy, tetracykliny, makrolidy, chloramfenikol, klindamycyna, linezolid, streptograminy | anb hamujące translacje na rybosomach |
minimalne stężenie hamujące wzrost drobnoustrojów | MIC |
minimalne stężenie bakteriobójcze | MBC |
u Enterobacteriaceae, enzym rozkład. B-laktamy z wyj. cefamycyn i karbapenemów | ESBL |
aminoglikozydy, chinolony | anb o dział. b.bójczym zależnym od stężenia |
B-laktamy | anb o dział. b.bójczym zależnym od czasu działania |
starsze makrolidy, tetracykliny, sulfonamidy | anb o dział. b.statycznym |
ostrej gorączce reumatycznej, zapaleniu płuc Pneumocystis carinii | profilaktyka nawrotów jest szczególnie uzasadniona przy:... |
nie należy ich stos. miejscowo - duże ryzyko uczuleń | jaką drogą nie należy stosować B-laktamów |
ziarniaki G+ gł. paciorkowce i G- gonokoki, pałki G+ maczugowce, Clostridia, krętek kiły | zakres działania benzylopenicyliny= penicyliny G |
fenoksymetylopenicylina= penicylina V, propycylina;mają 2-4x mniejszczą skuteczność niż penicyl | penicyliny doustne |
oksacylina, skuteczna na gronkowce penicylinazo +, może indukować powst. oporności - lek II rzutu | penicyliny oporne na penicylinazę |
~ penicylina G + H. influenzae, E. coli, Campylobacter, Proteus mirabilis | zakres działania ampicyliny |
mezlocylina, piperacylina; G+, G-, tlenowe, beztlenowe; są wrażliwe na HCl i B-laktamazy | acyloaminopenicyliny = ureidopenicyliny; zakres działania |
dział. na Pseudom. i Proteus, silnie na enterokoki, stos. i.v. | właściwości mezlo- i piperacyliny |
acyloaminopenicyliny + aminoglikozydy | działanie synergistyczne= jakie penicyliny + ... |
cefazolina, zakres ~ ampicylina, i.v. | cefalosporyny podstawowe, zakres działania, droga podania |
cefuroksym, cefotiam, wyższa oporność na B-laktamazy, p/pałkom G+, i.v. | cefalosporyny przejściowe, zastosowanie, droga pod. |
cefoksytyna, wysoka oporność na B-laktamazy, i.v. | cefalosporyna p/beztlenowcom |
cefotaksym, ceftriakson, wysoka oporność na B-laktamazy, i.v. | cefalosporyny szerokospektralne |
cefaklor | cefalosporyny doustne, bez podwyższonej oporności na B-laktamazy |
aksetyl cefuroksymu, ceftibuten | cefalosporyny doustne, z podwyższoną opornością na B-laktamazy |
niecelowane lecz. zakaż. mieszanych G+ i beztlenowcami np. zakażenia ran, zakaż. ginekologiczne | wskazania do stosowania cefoksetyny |
ciężkie zakaż., drobnoustroje wielooporne, słaba obrona immunolog. organizmu | wskazania do stosowania cefalosporyn szerokospektralnych |
zakaż. dr. oddech., moczowych, skóry gronkowcami, E. coli, Klebsiellą | wskazania do stosowania cefalosporyn doustnych |
imipenem,meropenem, G+ wł. z S.aureus, G- wł. z Pseudomonas, beztlenowce, mała odporn.na B-laktam | karbapenemy, zakres działania |
cilastatyna | inhibitor nerkowej dipeptydazy rozkładającej imipenem |
wankomycyna teikoplanina, gronkowce, enterokoki, C. difficile, i.v. | glikopeptydy, znaczenie ma ich działanie na..., dr. podania |
wankomycynę, w leczeniu rzekomobłoniastego zapalenia j. grubego | kiedy i jaki anb glikopeptydowy zastosujemy p.o.? |
ototoksyczność zależna od dawki, r. alerg. - "red man syndrome" | d.n. glikopeptydów |
fosfomycyna, na gronk. i paciork. w zapal. kości i szpiku, dobrze przenika do płynu m-r | anb rezerwowy hamujący synt. ściany kom. |
streptomycyna, neomycyna B, paromomycyna, amikacyna, gentamycyna, kanamycyna; i.v. | aminoglikozydy - przedstawiciele i dr. podania |
na gronkowce, Enterobacteriaceae, gr. kanamycyny-gentamyc. - Pseudomonas | klinicznie istotne działanie p/bakteryjne aminoglikozydów |
przestrzeń pozakomórkowa, paciorkowce przeważnie, beztlenowce zawsze | miejsce działania aminoglikozydów, jakie bakt. są oporne na aminoglikozydy? |
neomycyna - miejscowo w zakażeniach skóry, bł. śluz., oka, paromomycyna - amebioza | zastosowanie aminoglik. gr. neomycyny |
systemowo - ciężkie zakaż. bakt. G-, miejscowo - zakaż. oka, skóry, kości, tk. miekkich | zastosowanie gentamcyny |
nefrotox., ototox. | d.n. aminoglikozydów |
bakt. wewnątrzkom. - mykoplazmy, riketsje, chlamydie, doksycyklina - p/Plasmodium falciparum, p.o. | klinicznie istotne działanie p/bakteryjne tetracyklin, droga podania |
nierzeżączkowe zapalenie cewki moczowej, borelioza | zastosowanie tetracyklin z wyboru |
p/wskaz. < 8 r.ż. (uszkodzenia zębów), d.n. fotouczulenie | p/wskaz. i d.n. tetracyklin |
erytro-, klarytro-, roksytro-, spira-, azytromycyna | makrolidy |
bakterie tlenowe i beztl., inne niż Enterobacteriaceae i Pseudomonas, b. atypowe | spektrum działania makrolidów |
penicylinooporność, uczulenie na penicyl, pneumonia wywoł mykopl i legionel, choroby przenosz dr | wskazania do stosowania makrolidów |
hamują cyt. P-450 | interakcja makrolidów |
bakt. zapal. opon m-r, zakaż. salmonellą, riketsjami | zastosowanie chloramfenikolu |
stosowanić nie dłużej niż 14 dni, d.n. - uszkodzenia szpiku | obwarowania i d.n. dot. stos. chloramfenikolu |
klindamycyna p.o. | anb stosow. przy zakaż. przez beztlenowce i gronkowce gdy nie można zastos. penicylin i makrolidó |
rzekomobłoniaste zapal. jelit | d.n. klindamycyny |
G+, zapal. płuc, zakaż. skóry i tk. miękkich wywoł. przez G+, p.o. | linezolid - zakres działania, wskazania, droga podania |
kwinuprystyna, dalfoprystyna, G+ oporne na wankomycynę, wielooporne gronkowce,enterokoki,pneumokoki | streptograminy - przedstawiciele, zakres działania, wskazania do stosowania |
enoksacyna, nor-, cypro-, o-, lewo-, moksyfloksacyna, p.o. | fluorochinolony (inhibitory gyrazy) - przedstawiciele, droga podania |
G(-) salmonella, shigella, pseudomonas, atypowe - chlamydia, mykoplazma, legionella, m. tuberculosis | spektrum działania chionlonów II generacji (cyprofloksacyna) |
nieskomplikowane zakażenia dróg moczowych | wskazanie do stosowania enoksacyny i norfloksacyny |
zakażenia dr. mocz., oddech., jelit, skóry, tk. miękkich; leki p/gruźlicze II rzutu | wskazania do stosowania cypro-, o-, lewofloksacyny |
tendopatie, zaburzenia z OUN, wydłużenie QT, p/wskaz. przed zakończeniem okresu wzrostu i w padac | d.n. i p/wskazania fluorochinolonów |
B-laktamami - stosowane z cefalosporyną w lecz. zakaż. Pseudomonas | fluorochinolony działają synergistycznie z...? |
sulfadiazyna, sulfamerazyna, sulfametoksazol, p.o., jaglica | sulfonamidy - przedstawiciele, droga podania, jedyne wskazanie do monoterapii sulfonamidami |
bakt.: paciorkowce, promieniowce, Nocardia, chlam., pierwot.: T. gondii, malarii, grzyby: P. carinii | sulfonamidy - spektrum działania, w zwalczaniu zakażeń stos. w połącz. z trimetoprymem |
r. nadwrażliw., niedokrwistość hemolit., skaza krwotoczna | d.n. sulfonamidów |
nadwrażliw., zaburz. funkcji wątroby i hematolog., ciąża, laktacja, u noworodków możliwy kerni | p/wskaz. do stos. sulfonamidów |
bezwzględne beztlenowce, pierwot.: Entamoeba hystolytica, T. vaginalis; zakres = wskazania do stoso | metronidazol - zakres działania, wskazania do stosow. |
polimyksyna B, kolistyna, bacytracyna, tyrotrycyna, terapie miejscowe | anb polipeptydowe - przedstawiciele, zastosowanie |
p/G-, wziewnie w mukowiscydozie, doustnie - wyjaławianie jelit, miejscowo - zakaż. skóry | zastosowanie polimyksyny B |
zakres dział. = penicylina, stosow. miejscowo, często łącznie z neomycyną | bacytracyna - zakres dział., droga podania |
izoniazyd, rifampicynę | w fazie kontynuacyjnej leczenia gruźlicy stosujemy...? |
izoniazyd, etambutol | w ciąży gruźlice leczymy...? |
ham. synt. kw. mikolowego | mechanizm działania izoniazydu |
ham. bakt. polimerazę RNA | mechanizm działania rifampicyny |
ham. synt. ergosterolu | mechanizm działania azolowych leków p/grzybiczych |
ham. epoksydaze skwalenową | mechanizm działania terbinafiny, naftyfiny |
zaburz. transport jonów przez bł. kom. grzybów | mechanizm działania amfoterycyny B, nystatyny |
ham. synt. kwasów nukleinowych | mechanizm działania flucytozyny |
upośledza funkcje mikrotubul | mechanizm działania gryzeofulwiny, mebendazolu, albendazolu |
blokują hemopolimeraze | mechanizm działania chininy, chlorochiny, meflochiny, artemeteru, lumefantryny |
ham. synt. kwasów nukleinowych | mechanizm działania proguanilu, atowakwonu, pirymetaminy |
porażenie mięśniówki pasożyta | mechanizm działania prazykwantelu, pyrantelu |
ham. synt. beta-1,3-glukanu - składnika ściany kom. | mechanizm działania kaspofunginy |
flukonazol, worykonazol, amfoterycyna B, flucytozyna | preparaty do leczenia grzybic układowych |
I rzut - kotrimoksazol, II rzut - pentamidyna wziewnie | leczenie zapalenia płuc P. carinii |
-cyklowir, briwudyna, cydofowir | analogi nukleozydów/nukleotydów działających na wir. Herpes |
cydofowir, gancyklowir, walgancyklowir, pozostałe dział. na HSV i VZV | analogi nukleozydów/nukleotydów działających na CMV |
abakawir, tenofowir, lamiwudyna, zidowudyna, stos. we wczesnej fazie zakaż. HIV | analogi nukleozydów/nukleotydów działających na HIV |
efawirenz, newirapina, stos. we wczesnej fazie zakaż. HIV | nienukleozydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy |
-nawir, stos. w póżnej fazie zakaż. HIV | inhibitory proteazy |
2 x nukleozyd + inhib. proteazy (abakawir/tenofowir/-wudyna + -nawir) | podstawowy schemat leczenia HIV |
oseltamiwir, zanamiwir, stos. w początkowej fazie grypy | inhibitory neuraminidazy |
enfuwirtyd, stos. w terapii zakaż. HIV | inhibitor fuzji |
amantadyna, stosow. w terapii grypy | lek hamujący usówanie osłonki wirusa |
foskarnet, terapia HIV, herpes, HBV | analog pirofosforanu |
rybawiryna, RSV, arenawirusy, HCV | inhibitor dehydrogenazy monofosforanu inozyny (hamuje powst. GMP) |
prymachina, proguanil, pirymetamina | leki stosow. w profilaktyce przyczynowej zimnicy (schizontobójcze tkankowe) |
wszystkie leki p/zimnicze poza prymachiną | leki stosow. w profilaktyce supresyjnej zimnicy (schizontobójcze we krwi) |
sulfonamid + pirymetamina | leczenie toxoplazmozy |
metronidazol dopochwowo | leczenie zakażenia T. vaginalis |
metronidazol | leczenie amebiozy |
prazykwantel | leczenie tasiemczyc, infestacji przywrami Schistosoma |
pyrantel | leczenie infestacji glistą ludzką, owsikiem, tęgoryjcem |
mebendazol | leczenie zakaż. włosogłówką ludzką |
albendazol | leczenie bąblowicy |
inwermektyna | leczenie onchocerkozy |