Vade mecum	Pójdź ze mną
Nota bene	Nawiasem mówiąc (dosłownie: Zwróć uwagę)
Quod nocet, docet	Co zaszkodzi, nauczy
Ora et labora	Módl się i pracuj
Audi, vide, tace	Słuchaj, patrz, milcz
Festina lente	Spiesz się powoli
Divide et impera	Dziel i rządź
Dum spiro, spero	Dopóki żyję, mam nadzieję
Qui tacet, consentit	Kto milczy, zgadza się
Verte	Odwróć
Liberum veto	Wolne "nie pozwalam"
Placet	Zgoda
Credo	Wyznanie wiary
Stellae nautis viam monstrant	Gwiazdy żeglarzom drogę wskazują
Nom scholae, sed vitae discimus	Nie dla szkoły, lecz dla życia się uczymy
Aquilam volare doces	Uczysz orła latać
Victoria gloriam praebet	Zwycięstwo przynosi chwałę
Haud semper errat fama	Plotka nie zawsze się myli
Experientia docet	Doświadczenie uczy
Amat victoria curam	Zwycięstwo kocha troskę
Ibi semper est victoria, ubi concordia est	Tam zawsze jest zwycięstwo, gdzie jest zgoda
Luxuriae filia est inopia	Córką zbytku jest bieda
Pecuniae imperare oportet, non servire	Pieniądzom należy rozkazywać, nie służyć
Honesta vita beata est	Uczciwe życie jest szczęśliwe
Historia est magistra vitae	Historia jest nauczycielką życia
Mala herba cito crescit	Złe ziele szybko rośnie
Immodica ira creat insaniam	Niepohamowana złość rodzi szaleństwo
Cogito, ergo sum	Myślę, więc jestem
Vivere militare est	Życie jest nieustanną walką
Amice, salve	Przyjacielu, witaj
Bona vita	Dzień dobry
Aut cum scuto, aut in scuto	Albo z tarczą, albo na tarczy
Otium post negotium	Najpierw praca, potem odpoczynek
Inter arma silent Musae	Wśród oręża Muzy milczą
Pluralia tantum	Tylko mnogie
Pars pro toto	Część zamiast całości
Verba docent, exempla trahunt	Słowa uczą, ale przykłady przyciągają
Ignorantia non est argumentum	Niewiedza nie jest wytłumaczeniem
Oculus domini saginat equum	Pańskie oko konia tuczy
Semper avarus eget	Skąpiec zawsze ma za mało
Deus ex machina	Bóg z maszyny
Lupus in fabula	O wilku mowa
Genius loci	Duch opiekuńczy miejsca
Habent sua fata libelli	Książeczki mają swoje losy
Vino pellite curas	Odpędzaj troski winem
Vinum incendit iras	Wino roznieca gniew
Curriculum vitae	Życiorys
Periculum in mora	Niebezpieczeństwo w zwlekaniu
Malum necessarium	Zło konieczne
Pro publico bono	Dla dobra ogółu
Fabulam surdo narras	Opowiadasz bajkę głuchemu
Medicus curat, natura sanat	Lekarz leczy, natura uzdrawia
Ventis verba dare	Rzucać słowa na wiatr
Verba volant, scripta manent	Słowa ulatują, rzeczy zapisane pozostają
Littera scripta manet	Litera zapisana trwa
Pecunia non olet	Pieniądz nie śmierdzi
In aqua scribere	Pisać na wodzie
Per aspera ad astra	Przez trudy do gwiazd
Sine ira et studio	Bez gniewu i subiektywizmu
Terra incognita	Ziemia nieznana
Pium desiderium	Pobożne życzenie
Tertium non datur	Trzeciej możliwości nie ma
Malum vas non frangitur	Złe naczynie nie pęka
Equi donati dentes non inspiciuntur	Darowanemu koniowi nie zagląda się w zęby (Cyceron)
Memoria minuitur nisi exercetur	Pamięć maleje jeśli się jej nie ćwiczy
Malo alieno saepe docemur	Uczymy się na cudzych nieszczęściach
Nihil recte sine exemplo docetur	Nie można prawidłowo uczyć bez przykładu
Ut salutamus, ita resalutamur	Jak pozdrawiamy, tak jesteśmy pozdrawiani
Si amas, amaris	Jeśli kochasz, jesteś kochany
Quia nominor leo	Ponieważ nazywany jestem lwem
De te fabula narratur	O tobie mówi bajka
Nemo propheta in patria sua	Nikt nie jest prorokiem we własnym kraju
Cum beneficio inventarii	Z dobrodziejstwem inwentarza
Ad Kalendas Graecas	Na Greckie Kalendy
Ex libris	Z książek
Ex officio	Z urzędu
Per fas et nefas	Nie przebierając w środkach
Custodire quasi pupillam oculi sui	Strzec jak źrenicy oka
Barba non facit philosophum	Broda nie czyni filozofem
Aquila non captat muscas	Orzeł nie chwyta much
De fumo in flammam	Z dymu w ogień
Ab ovo usque ad mala	Od jajka do jabłka
Post factum	Po fakcie
Epistula non erubescit	List się nie czerwieni
Licentia poetica	Swoboda poetycka
Tabula rasa	Niezapisana tablica
Persona non grata	Osoba niepożądana
Pro forma	Dla formy, pozoru
Ex cathedra	Z katedry
Nulla cotroversia mihi tecum erit	Nie będzie sporu między tobą a mną
In hoc signo vinces	Pod tym znakiem zwyciężysz
Cras, cras - dicit corvus - mutabo colorem	Jutro, jutro - mówi kruk - zmienię kolor
Veros amicos pecunia non parabitis	Prawdziwych przyjaciół za pieniądze nie kupicie
Honoris causa	Dla zaszczytu
Una voce	Jednogłośnie
Aurea mediocritas	Złoty środek
Sursum corda	W górę serca
Nomen omen	Imię wróżbą
Homo sapiens	Człowiek myślący
Homo faber	Człowiek robotnik
Homo artifex	Człowiek artysta
Homo homini lupus	Człowiek człowiekowi wilkiem
Virtuti militari	Męstwu wojennemu
Condicio sine qua non	Warunek konieczny
Opera omnia	Dzieła zebrane
Opera selecta	Dzieła wybrane
Opus magnum	Dzieło życia
Corpus delicti	Dowód zbrodni
Alma mater	Macierzysta uczelnia
Iure caduco	Prawem Kaduka (bezprawnie)
De iure	Zgodnie z prawem
Lege artis	Zgodnie z kanonem sztuki
Honores mutant mores	Zaszczyty zmieniają obyczaje
Lex retro non agit	Prawo nie działa wstecz
Consuetudo - altera natura	Przyzwyczajenie - druga natura
Repetitio est mater studiorum	Powtarzanie jest matką wiedzy
Tempus est magister vitae	Czas jest nauczycielem życia
Leonem mortuum etiam catuli mordent	Martwego lwa kąsają nawet szczenięta
Pacem cum hominibus, bellum cum vitiis habe	Miej pokój z ludźmi, a wojnę z wadami
O sancta simplicitas	O święta naiwności
Amicus verus rara avis est	Prawdziwy przyjaciel to rzadki ptak
Mens sana in corpore sano	W zdrowym ciele zdrowy duch
Dura lex, sed lex	Twarde prawo, ale prawo
Finis coronat opus	Koniec wieńczy dzieło
O tempore, o mores	O czasy, o obyczaje
Hominis est errare	Ludzką rzeczą jest błądzić
In moribus varia animalium genera vivunt	W mężczyznach różne rodzaje zwierząt żyją
Vox populi, vox dei	Głos ludu to głos Boga
Vivat	Niech żyje
Veni, vidi, vici	Przybyłem, zobaczyłem, zwyciężyłem
Vacat	Wolne miejsce
Urbi et orbi	Miastu i światu
Status quo	Obecny stan rzeczy
Spiritus movens	Siła sprawcza
Signum temporis	Znak czasu
Qui pro quo	Ktoś zamiast kogoś
Sensu stricto	W znaczeniu dosłownym
Pro domo sua	W swoim interesie
Primo voto	Nazwisko z pierwszego małżeństwa
Postscriptum (P.S.)	Po napisaniu
Pleno titulo (PT.)	Pełnym tytułem
Perpetuum mobile	Maszyna będąca w ruchu bez źródła energii
Per pedes	Na piechotę
Opus citatum / opere citato (op. cit.)	Dzieło cytowane / z cytowanego dzieła
Nolens volens	Chcąc nie chcąc
Lapsus linguae	Przejęzyczenie
Memento mori	Pamiętaj o śmierci
Modus vivendi	Sposób życia
Mutatis mutandis	Po dokonaniu niezbędnych zmian
In vivo	Na żywym (badania na żywym organizmie)
In vitro	W szkle (badania laboratoryjne)
In statu nascendi	W trakcie powstawania
In flagranti	Na gorącym uczynku
Imprimatur	Niech będzie odbite (pozwolenie na druk książki)
Idem	To samo, ten sam, tenże
Eo ipso (e.i.)	Tym samym
Et cetera (etc.)	I pozostałe
Habemus papam	Mamy papieża
Homo ludens	Człowiek bawiący się
Homo politicus	Człowiek polityczny
Homo sovieticus	Człowiek radziecki
Ex aequo	Jednakowo, na równi
Ecce homo	Oto człowiek
Doctor honoris causa	Doktor dla zaszczytu
Deo optimo maximo (D.O.M.)	Bogu najlepszemu, największemu
De domo	Z domu
Ars amandi	Sztuka kochania
Carpe diem	Chwytaj dzień
Axis mundi	Środek świata, oś świata
Alter ego	Druga osobowość, druga tożsamość
A priori	Uprzedzając fakty
A posteriori	W następstwie faktu
Alea iacta est	Kości zostały rzucone
Ad rem	Do rzeczy (Horacy)
Ad maiorem Dei gloriam	Na większą chwałę Bożą (Ignacy Loyola)
Ab ovo	Od samego początku
Ab urbe condita	Od założenia miasta (Rzymu) (Tytus Liwiusz)
Ad acta	Do spraw zakończonych
Ad hoc	Dla zrealizowania określonego celu
Ars longa, vita brevis	Sztuka jest długa, życie krótkie (Hipokrates)
Homo est animal sociale	Człowiek jest zwierzęciem społecznym
Audaces fortuna iuvat	Los odważnym sprzyja (Pliniusz Starszy)
Veritatis oratio simplex est	Mowa prawdy jest prosta
Labor omnia vincit	Praca wszystko zwycięża (Wergiliusz)
Nihil est ab omni parte beatum	Nic nie jest szczęśliwe w każdej części (Horacy)
Omnis ars imitatio naturae est	Każda sztuka jest naśladowaniem natury (Cyceron)
Difficile est saturam non scribere	Jest rzeczą trudną nie pisać satyry (Juvenalis)
Qualis artifex pereo	Jako wielki artysta umieram (Cesarz Neron)
In civitate libera sunt omnibus civibus paria iuva	W wolnym państwie wszyscy obywatele mają równe prawa (Cyceron)
Perpetum mobile	Wiecznie poruszające się
Primus inter pares	Pierwszy wśród równych
Non omnia possumus omnes	Nie wszystko możemy wszyscy (Horacy)
Aer levior est quam aqua	Powietrze jest lżejsze od wody
Exempla praeceptis utiliora sunt	Przykłady są bardziej pożyteczne niż wskazówki
Nihil est dulcius veritatis luce	Nie ma nic słodszego nad światło prawdy (Cyceron)
Hominus quo doctiores sunt, eo modestiores	Ludzie im są mądrzejsi, tym są skromniejsi
Dolor animi morbus gravior est, quam corporis	Cierpienie duszy cięższą chorobą jest niż ciała
Quid est velocius mente humana?	Co jest szybsze od myśli ludzkiej? (Cyceron)
Socrates omnium philosophorum Graeciae sapientissimus erat	Sokrates był najmądrzejszym ze wszystkich filozofów greckich
Gallorum omnium fortissmi sunt Belgae	Ze wszystkich Gallów Belgowie są najodważniejsi
Reges Persarum potentissimi erant omnium regum Asiae	Królowie Persji byli najpotężniejszymi ze wszystkich królów Azji
Lupus forma cani simillimus est	Wilk jest z wyglądu najbadziej podobny do psa
Firmissima est inter pares amicitia	Najsilniejsza jest przyjaźń między równymi (Cyceron)
Plurimos annos	Sto lat
Libertas, leges et pax sunt optima bona	Wolność, prawa i pokój są najwyższymi dobrami
Honesta mors melior est, quam vita turpis	Uczciwa śmierć jest lepsza niż haniebne życie
Melior est canis virus leone mortuo	Lepszy żywy pies, aniżeli martwy lew
Nihil est melius homini quam sapientia	Nic nie jest lepsze dla człowieka niż mądrość
Maximum remedium irae mora est	Najlepszym lekarstwem na gniew jest mijający czas (Seneka)
Minimum minimorum	Absolutne minimum
Ambo meliores	Obaj lepsi (jeden wart drugiego)
Romani in theatro clamabant: Pulchre, bene, recte	Rzymianie w teatrze krzyczeli: Pięknie, dobrze, wspaniale
Sane et tranquille vivit, qui honeste vivit	Zdrowo i beztrosko żyje ten, kto uczciwie żyje
Bis dat, qui cito dat	Dwa razy daje, kto szybko daje
Facilius est dicere, quam agere	Łatwiej jest powiedzieć niż zrobić
Venit mors velociter, rapit nos atrociter	Śmierć przychodzi szybko, chwyta nas okrutnie
Canis timidus vehementius latrat, quam mordet	Pies, który się boi, gwałtowniej ujada niż gryzie
Vade fortiter, vade feliciter	Idź odważnie, idź szczęśliwie
Honeste vivere est feliciter vivere	Uczciwe życie jest życiem szczęśliwym
Pulchre mones, sed sero	Pięknie radzisz, ale za późno (Erasmus)
Citius, altius, fortius	Szybciej, wyżej, silniej (dewiza igrzysk olimpijskich)
Male facere qui vult/cupit, semper causam invenit	Kto chce czynić źle, zawsze znajdzie powód
Plenus venter non studet libenter	Pełny brzuch niechętnie studiuje
Honores mutant mores, sed raro in meliores	Zaszczyty zmieniają obyczaje, lecz rzadko na lepsze
Tarde venientibus - ossa	Spóźnionym - kości
Amantes - amentes	Zakochani są jak szaleńcy
Amantium irae - amoris integratio	Gniewy kochanków są spoiwem miłości (Owidiusz)
Quidquid id est, timeo Danaos et dona ferentes	Czymkolwiek to jest, lękam się Danajów, nawet gdy składają dary (Wergiliusz)
Vox clamantis in deserto	Głos wołającego na puszczy
Vae victis	Biada pokonanym (Tytus Liwiusz)
Index librorum prohibitorum	Indeks ksiąg zakazanych
Incidis in Scyllam, cupiens vitare Charybdim	Wpadasz na Scyllę, chcąc ominąć Charybdę
Manus manum lavat	Ręka rękę myje
Senatus populusque Romanus (SPQR)	Senat i lud rzymski
Lapsus calami	Błąd w pisowni
Lapsus memoriae	Zapomnienie
Cornu copiae	Róg obfitości
Sensu largo	W znaczeniu ogólnym
Ad usum Delphini	Do użytku Delfina
In medias res	W środek rzeczy (Horacy)
Silva rerum	Las rzeczy
Res sacra miser	Biedak rzecz święta
Amicus certus in re incerta cernitur	Prawdziwego przyjaciela poznaje się w biedzie (Enniusz)
Casus belli	Ryzyko wojny
Consensus omnium	Powszechna zgoda
Tacito consensu	Za milczącą zgodą
E fructu arbor cognoscitur	Po owocach poznaje się drzewo
Eventus stultorum magister	Rezultat nauczycielem głupców
Parva domus, parva cura	Mały dom, mała troska
Manu propria	Własnoręcznie
Larga manu	Szczodrą ręką
Sensus communis	Zdrowy rozsądek
Ad usum publicum	Do użytku publicznego
Litterarum radices amarae, fructus dulces	Korzenie wiedzy są gorzkie, owoce słodkie
Dies diem docet	Dzień uczy dzień
Nulla dies sine linea	Ani dnia bez kreski
Dixi	Powiedziałem
Pinxit	Namalował
Exegi monumentum	Wybudowałem pomnik (Horacy)
Feci, quod potui	Zrobiłem, co mogłem
Galilaee, vicisti!	Galilejczyku, zwyciężyłeś! (cesarz Julian Apostata)
Oleum et operam perdidi	Zużyłem nadaremnie oliwę i dzieło
Hic quiescit, qui numquam quievit. Tace!	Tu spoczywa ten, kto nigdy nie spoczął. Milcz!
Amici, diem perdidi	Przyjaciele, straciłem dzień (Tytus, cesarz rzymski)
Addidit (add.)	Dodał
Tu fui, ego eris	Byłem tobą, będziesz mną
Vanam gloriam qui sprerevit, veram habebit	Kto pogardzi próżną chwałą, będzie miał prawdziwą chwałę
Donec eris sospes, multos numerabis amicos/ tempora si fuerint nubila, solus eris	Dopóki będziesz szczęśliwy, wielu będziesz mia przyjaciół/ gdy czasy będą chmurne, sam będ
Idem per idem	To samo przez to samo
Cum duo faciunt idem, non est idem	Gdy dwaj robią to samo, to nie jest to samo
Una et eadem voce lex omnibus loquitur	Ustawa powinna mówić do wszystkich jednym głosem
Nosce te ipsum	Poznaj samego siebie
Medice, cura te ipsum	Lekarzu, ulecz samego siebie
Eo ipso (e.i.)	Tym samym
Ad hoc	Do tego
Hoc tempore	W tym czasie
Illo tempore	W owym czasie, niegdyś
Id est (i.e.)	To jest, to znaczy
Semper idem	Zawsze ten sam
Hic et nunc	Tu i teraz
Hic mulier	Ten kobieta (kobieta despotyczna)
Tempora mutantur et nos mutamur in illis	Czasy się zmieniają, a my zmieniamy się wraz z nimi
Ille dolet vere, qui sine teste doles	Ten opłakuje szczerze, kto opłakuje bez świadków (Marcjalis)
Not omne, quod vitet, aurum est	Nie wszystko, co się świeci, jest złotem
Ubi tyrannus est, ibi plane est nulla res publica	Tam, gdzie jest tyran, nie ma demokracji (Cyceron)
Aequum animum in rebus difficilibus serva	Zachowaj spokojny umysł w trudnych okolicznościach (Horacy)
Dum vita est, spes est	Gdzie jest życie, jest nadzieja (Cyceron)
Vulgus vult decipi	Plebs chce być oszukiwany (Fajdros)
Numquam periculum sine periculo vincitur	Niebezpieczeństwo nigdy nie zostanie pokonane bez ryzyka (Publiliusz Syrus)