Accessio cedit principali | Rzecz przyłączona dzieli los rzeczy głównej | |
Actor sequitur forum rei | Powód idzie za sądem pozwanego | |
Audiatur et altera pars | Niech będzie wysłuchana i druga strona | |
Bis de eadem re agi non potest | Nie można procesować się dwa razy o to samo | |
Cessante ratione legis, cessat lex ipsa | Gdy wygaśnie przyczyna dla której wydano ustawę, traci moc sama ustawa | |
Dura lex, sed lex | Twarde prawo ale prawo | |
ei incumbit probatio qui dicit non qui negat | ciężar dowodu spoczywa na tym kto twierdzi a nie na tym kto przeczy | |
Executio iuris non habet iniuriam | egzekwowanie prawa nie jest bezprawiem | |
Heredis institutio caput et fundamentum totius testamenti est | za początek i koniec całego testamentu uważa się ustanowienie dziedzica | |
Hereditas nihil aliud est, quam successio in universum ius, quod defunctus habuerit | spadkobranie to nic innego jak sukcesja w całości prawa, jakie miał zmarły | |
Hominum causa omne ius constitutum sit | wszelkie prawo ustanawia się ze względu na ludzi | |
Ignorantia iuris nocet, ignorantia facti non nocet | nieznajomość prawa szkodzi, nieznajomość faktu nie szkodzi | |
Impossibilium nulla obligatio est | zobowiązanie do (świadczenia) niemożliwego jest zakazane | |
In dubiis benigniora | W sytuacjach dwuznaczych bardziej korzystny | |
In dubio pro reo | w razie wątpliwości na korzyść pozwanego | |
Iuris prudentia est divinarum atque humanarum rerum notitia, iusti atque iniusti scientia | biegłość w prawie to znajomość rzeczy boskich i ludzkich oraz wiedza o tym co sprawiedliwe i ni | |
Ius civile vigilantibus scriptum est | prawo cywilne tworzone jest dla osób starannych | |
Ius est ars boni et aequi | prawo jest sztuką tego co dobre i słuszne | |
Iustitia est constans et perpetua voluntas ius suum cuique tribuendi | sprawiedliwość jest niezmienną i trwałą wolą przyznawania tego co się komu należy | |
Iustitias vestras iudicabo | osądzę waszą sprawiedliwość | |
Lex posterior derogat priori | ustawa późniejsza uchyla wcześniejszą | |
lex retro non agit | prawo nie działa wstecz | |
Male nostro iure uti non debemus | nie powinniśmy źle korzystać z naszego prawa | |
Mater semper certa est, pater vero is est, quem nuptiae demonstrant | matka jest zawsze pewna ojcem jest zaś ten na kogo wskazuje małżeństwo | |
Melior est conditio possidentis | lepsze jest stanowisko tego który posiada | |
Nasciturus pro iam nato habetur, quotiens de commodis eius agitur | dziecko poczęte uważa się już za narodzone o ile chodzi o jego korzyść | |
Nemo audiatur propriam turpitudinem allegans | powołujący się na własny występek nie będzie wysłuchany | |
Nemo est iudex in propria causa | nikt nie jest sędzią we własnej sprawie | |
Nemo plus iuris ad alium transferre potest, quam ipse haberet | nikt nie może przenieść na drugiego więcej prawa niż sam posiada | |
Nemo pro parte testatus, pro parte intestatus decedere potest | nitk sam nie może umrzeć pozostawiając dziedzica do części spadk, część zaś beztestamentowo | |
Nemo sibi ipse causam possessionis mutare potest | nikt nie może sobie zmienić podstawy posiadania | |
Non omne quod licet honestum est | nie wszystko co dozwolone jest uczciwe | |
Nuptias non concubitus, sed consensus facit | małżeństwo tworzy porozumienie a nie faktyczne pożycie | |
Omnis definitio in iure civili periculosa est: parum est enim, ut non subverti posset | wszelka definicja w prawie cywilnym jest niebezpieczna, ponieważ rzadko kiedy nie można jej podwa� | |
pacta sunt servanda | umów należy dotrzymywać | |
Prior tempore, potior iure | pierwszy w czasie lepszy w prawie | |
Qui tacet consentire videtur | milczenie uważa się za oznakę zgody | |
Quis custodiet ipsos custodes | kto upilnuje samych strażników | |
Quod ab initio vitiosum est, non potest tractu temporis convalescere | co od początku jest wadliwe, przez sam upływ nie może być uzdrowione | |
Quod omnes similiter tangit, ab omnibus comprobetur | co wszystkich podobnie dotyczy, przez wszystkich powinno być zatwierdzone | |
Quod principi placuit, legis habet vigorem | co podoba się cesarzowi zyskuje moc prawa | |
Quot generationes, tot gradus | ile urodzeń tyle stopni | |
Reformatio in peius iudici appellato non licet | sędziemy apelacyjnemu nie wolno zmieniać na niekorzyść | |
Salus populi suprema lex esto | dobro ludu niechaj będzie najwyższym prawem | |
Scire leges non hoc est verba earum tenere, sed vim ac potestatem | znać prawa nie znaczy trzymać się słów ustaw lecz ich treści i mocy działania | |
Semel heres, semper heres | kto raz został spadkobiercą zostaje nim na zawsze | |
Sensum, non verba spectamus | patrzymy na sens a nie na słowa | |
Sententia ius facit inter partes | wyrok tworzy prawo między stronami | |
Superficies solo cedit | to co znajduje się na powierzchni gruntu staje się jego częścią składową | |
Testamentum ambulatoria est enim voluntas defuncti usque ad vitae supremum exitum | testament zmienną jest bowiem wolą zmarłego aż do kresu życia | |
Testis unus testis nullus | jeden świadek żaden świadek | |
Tres faciunt collegium | trzech tworzy stowarzyszenie | |
Vanae voces populi non sunt audiendae | nie należy dawać posłuchu czczym głosom ludu | |
Venire contra factum proprium nemini licet | nie wolno występować przeciwko temu co wynika z własnych czynów | |
Vim vi repellere licet | siłę wolno odeprzeć siłą | |
Vis maior, cui humana infirmitas resistere non potest | siła wyższa której słabość ludzka nie jest w stanie się oprzeć | |
Volenti non fit iniuria | chcącemu nie dzieje się krzywda | |