1732-1798 | lata życia Stanisława Augusta Poniatowskiego |
1746-1817 | lata życia Tadeusza Kościuszki |
1750-1812 | lata życia Hugo Kołłątaja |
1763 | zmarł August III (drugi z Wettinów) |
V 1764 | obrady Sejmu konwokacyjnego (po wkroczeniu wojsk rosyjskich do Polski) |
6 IX 1764 | elekcja Stanisława Poniatowskiego |
25 XI 1764 | koronacja Stanisława Poniatowskiego (przyjął drugie imię – August) |
1764-67 | reformy króla (okres zwany Rewolucją Króla) |
1765 | założenie Szkoły Rycerskiej (komendantem zostaje Adam Kazimierz Czartoryski) |
1765 | utworzenie z inicjawtywy króla czasopisma "Monitor" |
amabasador rosyjski w latach 1764–1768 | Nikołaj Repnin |
III 1767 | konfederacje dysydenckie( litewska w Słucku; koronna w Toruniu) |
23 VI 1767 | konfederacja w Radomiu (na jej czele stanął awanturnik Karol Radziwiłł) |
sprawa dysydentów | sprawa szlachty różnowierczej domagającej się tych samych praw, co posiadali katolicy. |
X 1767 | Sejm konfederacki w Warszawie |
Założenia sejmu konfederackiego | przywrócenie praw publicznych dysydentom, ustanowienie praw kardynalnych |
prawa kardynalne | zaliczano do nich: wolną elekcję, liberum veto, prawo wypowiadania posłuszeństwa królowi; |
29 II 1768 (- 18 VIII 1772 ) | Konfederacja barska( zawiązana przez Franciszka Puławskiego i Michała Krasińskiego) |
1768 | Koliszczyzna(powstanie chłopów niezadowlonych m.in. z rosnących ciężarów, rejon Humania i Śmity) |
Koliszczyzna | powstanie z inicjatwty kozaków Iwana Gonty i Maksyma Żeleźniaka |
1768 | król Fryderyk II wysunął propozycję rozbiorów Polski |
1769 | konfederacja uzyskała pomoc Turcji i Francji |
1769 | Austria zajęła Spisz i część Podhala |
1770 | Prusy ogrodziły kordonem sanitarnym Pomorze Gdańskie i część WLKP |
1770 | konfederaci ogłaszają detronizację S. A. Poniatowskiego |
1772 | padł ostatni punkt oporu konfederatów - Częstochowa |
5 VIII 1772 | traktat robiorowy pomiędzy Rosją, Prusami i Autrią - Petersburg |
I rozbiór Polski Ziemie zajęte przez Austrie (83tys. km i 2650tys. ludności) | płd. część wojewódzwa krakowskiego do Wisły, polska część śląska, Ruś Czerwona, część Podola |
I rozbiór Polski Ziemie zajęte przez Prusy (36tys. km i 580 tys. ludności) | Pomorze (bez Gdaska i Torunia, część Wielkopolski i Kujaw |
I rozbiór Polski Ziemie zajęte przez Rosje (92 tys. km i 1300 tys. ludności) | Inflanty, część Białorusi po Dzwinę i Dniepr |
30 IX 1773 | sejm rozbiorowy(obradował pod węzłem konfederacji) na którym traktat rozbiorowy został ratyfikowany |
1773-1775 | szereg reform, które miały usprawnić Polskę; powołano - Radę Nieustającą |
Rada Nieustająca | organ władzy ograniczający króla i samowolę magnackich ministrów; |
14 X 1773 | powołanie przez sejm Komisji Edukacji Narodowej; skład: A. Zamoyski, I. Potocki, M. Poniatowski |
Towarzystwo do Ksiąg Elementarnych | zespół fachowców pracujących nad programemi i przygorowujących podręczniki; współpraca z KENem |
1783 | Reforma KEN - dwa okręgi szkolnne: koronny(akademia krakowska) i litewski (akademia Wileńska) |
1774 | Hugo Kołłątaj powrócił do kraju i objął jedną z kanonii krakowskich |
1775-1783 | lata pobytu Tadeusza Kościuszki w Ameryce Płn. |
1777-1783 | Kołłątaj zasiada w radzie Akademii Krakowskiej |
1780 | wojska rosyskie opuściły RP |
1780 | sejm odrzucił kodeks ujednolicający prawo Andrzeja Zamojskiego |
1781 | Jozef Kossakowski był biskupem inflanckim |
1783 – 1786 | Kołłątaj rektorem Akademii Krakowskiej |
1786 | Kołłątaj przeniósł się do Warszawy i utworzył Kuźnicę Kołłątajowską |
Kuźnica Kołłątajowska | grupa działaczy politycznych na czele z H. Kołłątajem, głosząca hasała rewolucji Francuskiej |
1787 – 1792 | Rosja w wojnie z Turcja |
1788 | Rosja w wojnie ze Szwecją |
6 V 1787 | spotaknie króla z Katarzyną II w Kaniowie |
1788-1792 | Sejm Wielki(Czteroletni) (1790 - przedłużenie kadencji) |
Sejm Wielki | obradował w postaci skofederowanej pod laską Stanisława Małachowskiego i Kazimierza Nastora Sapiehy |
20 X 1788 | uchwalano, podczas obard Sejmu wielkiego, powiększenie armii do 1000 tys. |
3 obozu polityczne Sejmu Wielkiego | 1) hetmański; 2) królewski; 3) patriotyczny |
Republikańskie stronnictwo hetmańskie (F. K. Branicki, Seweryn Rzewuski, Szczęsny Potocki) | konserwatywna szlachta, przeciwna reformom oraz wzmocnieniu władzy;obalenie króla przy pomocy Rosji |
Obóz królewski (król i jego zwolennicy) | reformy w państwie z udziałem Rosji |
Stronnictwo patriotyczne (Stanisław i Ignacy Potoccy, A. K. Czartoryski, Stanisław Małachowski) | przeprowadzenie reform w panstwie i sojusz z Prusami |
24 III 1791 | uchwalenie prawa o sejmikach |
18 IV 1791 | prawo o miastach ( przyznanie mieszczanom miast królewski nietykalności osobistej) |
25 XI 1789 | "czarna procesja" (inicjatorzy: H. Kołłątaj, J. Dekert) |
wiosna 1790 | podpisanie traktatu obronnego pomiędzy Polska i Prusami |
latem 1790 | cesarz Austrii Leopold II zrzekł się nabytków terytorialnych uzyskanych kosztem Turcji (na zjeździe |
1791 | zniesiono jurydyki |
3 V 1971 | Konstytucja (wpływ na konstytucję mieli: król, I. Potocki, H. Kołłątaj, Scypion Piattoli) |
Założenia konstytucji: | tutaj każdy sam się sprawdza, ze względu na brak miejsca :D |
27 IV 1792 | akt konfederacji podpisany przez F.K. Barnickiego, Sz. Potockiego, W. Rzewuskiego w Petersburgu |
14 V 1792 | Targowica |
18 V 1792 | przekroczenie granicy Polski przez wojska rosyjskie |
18 VI 1792 | bitwa pod Zieleńcami (gen. Józef Ponatowski - sukcesy obrone upamiętnione orderem Virtuti Militari) |
18 VII 1792 | bitwa pod Dubienką (tadeusz Kościuszko) |
24 VII 1792 | król przystąpił do Targowicy - wstrzymanie działań wojskowych |
23 I 1793 | II rozbiór Polski(Petersburg) pomiędzy Rosją i Prusami |
II rozbiór Polski Ziemie zajęte przez Prusy (58tys. km i 1 mln ludności) | Gdańsk, Toruń, Wielkopolska, Mazowsze |
II rozbiór Polski Ziemie zajęte przez Rosje( 280 tys. km i 3 mln ludności) | Białoruś po linię Druja -Pińsk, Ukraina naddnieprzańska i Podole |
17 VI 1793 | zwołanie skonfederowanego sejmu do Grodna, który mial dokonać Ratyfikacji |
1793 | zawiązanie sprzysiężenia, którego celem było przygotowanie zbrojnego powstanie p/Rosji |
1793 | wizyta Kościuszki w Paryżu w sprawie pomocy Polsce |
12 III 1794 | Ostrołęka (gen. Antoni Madliński) |
24 III 1794 | Kościuszko ogłosił akt powstanie na krakowskim rynku |
4 IV 1794 | bitwa pod Racławicami (PL Kościuszko vs. Rosja gen. Tormasow) |
Bartosz Głowacki | jeden z Kosynierów - zdobyli działa rosyjskie i rozbili piechotę |
17 IV 1794 | wybuch powstania w Warszawie |
22 IV 1794 | powstanie w Wilnie (granizon wojska litewskiego (jakub Jasiński) rozbił oddziały rosyjskie |
7 V 1794 | W obozie pod Połańce Kościuszko wydał unwersał regulujący powinności chłopskie |
6 VI 1794 | bitwa pod Szczękocinami( kościuszko przegrywa bitwę) |
8 VI 1794 | bitwa pod Chełmem ( klęska gen. Zajączka) |
10 X 1794 | bitwa pod Maciejowicami ( Kościuszko pokonany przez korpus gen. Fersena) |
4 XI 1794 | Suworow zdobywa Pragę |
16 XI 1794 | bitwa pod Radoszycami (Tomasz Wawrzecki-rada najwyższa mianuje go naczelnikiem-wzięty do niewoli) |
16 XI 1794 | kapitulacja powstania kościuszkowskiego |
24 X 1795 | III Rozbiór Polski |
III Rozbiór Polski Ziemei zajęte przez Prusy(48 tys. km i 1 mln ludności) | Mazowsze i tereny litewskie po Niemen |
III Rozbiór Ziemie zajęte przez Austrie (47 tys. 1,5 mln ludności) | Małopolska między Pilicą,a Bugiem z częścią Podlasia i Mazowsza |
III Rozbiór Polski Ziemie zajęte przez Rosje ( 120 tys. km. 1,2 mln ludności) | Ziemie po Bug i Niemen ze żmudzią |
25 XI 1795 | Stanisław August Poniatowski abdykował i udał się do Petersburga |
12 II 1798 | śmierć króla w Petersburgu |
Tadeusz Rejtan | poseł nowogródzki na sejm 1773. Zasłynął z bohaterskiej postawy w czasie obrad sejmu rozbiorowego. |
Stanisław Małachowski(1736-1809) | Marszałek Sejmu Wielkiego, jeden z przywdców obozu patriotycznego. |
Jan Dekert | prezydent m. Starego Warszawa. współpracował z Kołłątajem, Małachowskim; prawo o miastach |
Tadeusz Kościuszko (1746-1817) | najwyższy naczelnik sił zbrojnych narodowego powstania z 1749r. |
Hugo Kołłątaj (1750-1812) | współpracownik Towrzystwa do Ksiąg Elementarnych, złaożyciel do Kuźnicy Kołłątajowskiej |
Fryderyk II | król Prus w latach 1740-1786. Pod jego rządami Prusy stały się jednym z najpotężniejszych państw eur |
Katarzyna II | cesarzowa rosyjska od 1762-96 |
Straż Praw | najwyższy, kolegialny organ władzy wykonawczej w Rzeczypospolitej, powołany na mocy Konstytucji 3 Ma |