rozumowanie	sposób błędny bądź właściwy, podstawa do argumentowania
rozumowanie pewne	dedukcja, implikacja
dedukcja, implikacja	jeśli przesłanka rozumowania jest prawdziwa to wniosek też jest prawdziwy, racja -> następstwo
zasady logiki klasycznej Arystotelesa	dwuwartościowość, ekstensjonalność, prawo sprzeczności, prawo wyłączonego środka
dwuwartościowość logiki	każde zdanie jest albo prawdziwe albo fałszywe
ekstensjonalność logiki	wartość logiczna danego wyrażenia zależy wyłącznie od wartości logicznej wyrażeń składowyc
prawo sprzeczności logiki	żadne zdanie nie może być prawdziwe równocześnie ze swoim zaprzeczeniem
prawo wyłączonego środka logiki	z 2 zdań sprzecznych jedno jest prawdziwe
z prawdy nigdy logicznie nie wynika...	fałsz
z fałszu wynika...	wszystko
tautologia logiczna	wyrażenie prawdziwe przy dowolnej interpretacji i dowolnej liczbie zmiennych
rozumowania zawodne	redukcja(indukcja), analogia
redukcja (indukcja)	pod prąd dedukcji, dobieranie racji do następstwa
indukcja enumeracyjna	możliwie dużo zdań obserwacyjnych stwierdzających współwystępowanie pewnych cech - uogólnien
termin enumeracyjnie ogólny	"wszystkie gleby tego typu"
scjentyzm	poznanie nie jest intuicyjne, wynika z badań
prawda, prawda naukowa	możliwie ogólna (uniwersalna), pewna, o wysokiej zawartości informacyjnej
definicja pragmatyczna prawdy	prawda nie ma charakteru uniwersalnego, a jest własnością myśli
metoda naukowa: składniki	składnik logiczny, składnik operacyjny
składnik logiczny metody naukowej	niezmienny
składnik operacyjny metody naukowej	metody posługiwania się narzędziami
dylematy metodologiczne geografii	cel badań naukowych, rezultaty poznawcze, charakter eksplanacji, zależność od innych badań
geografia: cel badań naukowych	odkrycie prawdy (kognitywizm) kontra praktycyzm - celem usprawnienie praktyki
geografia: rezultaty poznawcze jakich oczekujemy	deskrypcjonizm (efektem badań opis poznawczy; regionalny bądź problemowy), teoretyzm
geografia: charakter wyjaśniania - eksplanacji	nomologiczne, pozanomologiczne, indywidualne
wyjaśnianie nomologiczne	wyjaśnianie z użyciem praw; wersja eksternalistyczna - prawa pochodzą z zewnątrz
wyjaśnianie pozanomologiczne	wyjaśnianie na inny sposób, np. relacjonizm - uniwersalny w większej sieci jako element całości
wyjaśnianie indywidualne	nauka przez pryzmat osoby ją uprawiającej (nie we wszystkich naukach...)
geografia: zależność badań od badań innych dyscyplin	separatyzm podmiotowy (ktoś) kontra separatyzm przedmiotowy (metoda/dziedzina)
metodologia	nauka o nauce, nauka o metodach, którymi posługują się nauki, bada logiczny składnik metody nau
metodolodzy	starajÄ… siÄ™ stworzyć grupy pewnych sposobów dochodzenia do prawdy, kodyfikacja, ocena skutecznoÅ
składnik logiczny metody naukowej	definicja, wnioskowanie (rodzaje wnioskowań...), klasyfikacja, typolpogia
wady języka naukowego czerpiącego wiele z mowy potocznej	nieostrość określeń (trudno wydzielić kryterium znaczenia), wieloznaczność określeń
definicje nieadekwatne	za wÄ…skie albo za szerokie (uwaga na za szerokie)
systemologia Bungego	niektóre składniki tak są ze sobą powiązane, że tworzą system; świat jest tak zbudowany że
system	układ powiązanych elementów, silniej ze sobą niż z otoczeniem
aspekty systemu	skład, otoczenie, struktura
system: skład	składniki (elementy)
system: otoczenie	swoiste/nieswoiste; nie całe uniwersum, tylko te zjawiska/procesy które są powiązane z systemem
system: struktura	składają się na nią relacje: wiążące/niewiążące; wewnętrzne/zewnętrzne
klasyczny podział definicji Arystotelesa	realna (+klasyczna), nominalna
definicja realna	cel diagnostyczny, co to jest?
definicja nominalna	co znaczy to słowo?
definicja klasyczna	"modelowa" definicja, typ realnej
modele	hipotetyczno-dedukcyjny, empiryczny: tradycyjnie empiryczny, empiryczno-indukcyjny (Hardey)
model hipotetyczno-dedukcyjny	zawsze wychodzi się od hipotezy badawczej, następnie staramy się weryfikować pozytywnie
model empiryczny	poznanie naukowe ma charakter źródłowy i bezzałożeniowy
model tradycyjnie empiryczny	badacz uznaje, że badane przez niego zjawisko jest interesujące samo przez się, dąży do poznani
model tradycyjnie empiryczny - ocena	pewność, ale brak ogólności
model empiryczno-indukcyjny (Hardey)	przywołanie literatury aby wnioski były bardziej ogólne, a przykład reprezentacji czegoś więks
hipoteza	oby nie zbyt ogólna, konktretna, ale nie za dużo (2-3), później logiczne wnioski - dedukcja
cel pracy	z niego wynikają pytania badawcze, byle nie za dużo
pytania badawcze	sformułowane za pomocą jednoznacznych słów, jasne i proste