die Politik | polityka |
Politik machen | uprawiać politykę |
der Politiker | polityk |
politisch | polityczny |
das Ereignis | wydarzenie |
die politischen Ereignisse | wydarzenia polityczne |
die Demokratie | demokracja |
demokratisch | demokratyczny |
mündig/ volljährig | pełnoletni |
wahlberechtigt | uprawniony do głosowania |
stimmen für | głosować na |
wählen | wybierać |
wählen gehen | iść na wybory |
die Wahlen | wybory |
die Interesse vertreten | reprezentować interesy |
die Verantwortung | odpowiedzialność |
die Verantwortung übernehmen | przejąć odpowiedzialność |
direkt betreffen | bezpośrednio dotyczyć |
verändern | zmieniać |
unternehmen | przedsięwziąć |
unterstützen | wspierać |
mitentscheiden | współdecydować |
sich aktiv beteiligen an +D | aktywnie uczestniczyć w |
das Gesetz | ustawa |
die Verfassung/ das Grundgesetz | konstytucja |
der Vertrag | umowa |
den Vertrag einhalten | dotrzymać umowy |
der Staat | państwo |
der Präsident | prezydent |
das Parlament | parlament |
die Partei | partia |
die Koalition | koalicja |
die Regierung | rząd |
der Ministerpräsident | premier |
der Abgeordnete | poseł |
die Opposition | opozycja |
die Gesellschaft | społeczeństwo |
der Bürger | obywatel |
der Einwohner | mieszkaniec |
der Ausländer | obcokrajowiec |
der Asylant | azylant |
der Zuwanderer | imigrant |
die Nationalsymbole | symbole narodowe |
die Flagge | flaga |
die Hymne | hymn |
die Pflicht | obowiązek |
das Staatswappen | godło państwowe |
die Steuerpflicht | obowiązek podatkowy |
die Steuer bezahlen | płacić podatki |
die Wehrpflicht | obowiązek służby wojskowej |
den Wehrdienst leisten | odbywać służbę wojskową |
den Zivildienst leisten | odbywać służbę cywilną |
zur Bundeswehr gehen | iść do wojska (w Niemczech) |
beim Bunde sein | być w wojsku (pot.) |
der Soldat | żołnierz |
der Zivildienstleistende/ der Zivi | odbywający zastępczą służbę wojskową |
der Kriegsdienstverweiger | odmawiający służby wojskowej |
die Schulpflicht | obowiązek szkolny |
das Kind in die Schule einschreiben | zapisac dziecko do szkoły |
der Umweltschutz | ochrona środowiska |
Strafen für die Umweltverschmutzung bezahlen | płacić kary za zanieczyszczanie środowiska |
das Recht | prawo |
das Wahlrecht | prawo wyborcze |
Vertreter z.B. für das Parlament wählen | wybierać przedstawiciela np. do parlamentu |
die Meinungsfreiheit | wolność słowa |
offen seine eigene Meinung sagen dürfen | móc otwarcie wypowiadać własne zdanie |
die Gleichheit vor dem Gesetz | równośćwobec prawa |
die Unterdrückung | ucisk (tu:obywateli) |
der Flüchtling | uciekinier, uchodźca |
ausreisen | wyjechać z kraju |
auswandern | wyemigrować |
die Spitzelei | donosicielstwo |
spitzeln | donosić, szpiegować |
der/die Oppositionelle | opozycjonista/tka |
das Gefängnis | więzienie |
ins Gefängnis kommen | pójść do więzienia |
im Knast landen | wylądować w więzieniu (pot.) |
die freie Marktwirtschaft | gospodarka wolnorynkowa |
der Markt | rynek |
der Arbeitsmarkt | rynek pracy |
der Freihandel | wolny handel |
das Produkt | produkt |
die Ware | towar |
die Dienstleistung | usługa |
der Bedarf | podaż |
das Angebot | oferta |
anbieten | oferować |
die Nachfrage | popyt |
werben für | reklamować |
die Werbung | reklama |
verkaufen | sprzedawać |
der Verkauf | sprzedaż |
das Geld | pieniądz |
die Währung | waluta |
das Geld investieren in + A | inwestować pieniądze w |
an der Böse inverstieren | inwestować na giełdzie papierów wartościowych |
an der Böse spekulieren | grać na giełdzie papierów wartościowych |
die Aktie | akcja |
die Wertpapiere | papiery wartościowe |
das Unternehmen | przedsistwo |
die Firma | firma |
eine Firma gründen | założyć firmę |
der Betrieb | zakład |
der Arbeitgeber | pracodawca |
der Arbeitnehmer | pracobiorca |
der Inhaber | właściciel |
der Konkurenzkampf | rywalizacja |
das Geschäft | interes, biznes |
der Geschäftsmann | człowiek interesu, biznesmen |
die Geschäftsleute | ludzie biznesu, biznesmeni |
Hilfe in Krisensituationen | pomoc w sytuacjach kryzysowych |
die Krisensituation | sytuacja kryzysowa |
die Arbeitslosigkeit | bezrobocie |
arbeitslos sein | być bezrobotnym |
die Armut | bieda |
in Armut leben | żyć w biedzie |
die Agentur für Arbeit | urząd pracy |
das Sozialamt | urząd spraw socjalnych |
die Obdachlosigkeit | bezdomność |
obdachlos sein | być bezdomnym |
die Obdachlosenhilfe | pomoc dla osób bezdomnych |
familiäre Probleme | problemy rodzinne |
die Gewalt | przemoc |
der Kinderschutzbund | urząd do spraw ochrony praw dziecka |
Probleme mit der Erziehung | problemy wychowawcze |
das Jugendamt | urząd do spraw młodzieży |
die Drogensucht | uzależnienie od narkotyków |
drogenabhängig sein | być uzaleznionym od narkotyków |
der Junkie | narkoman (pot.) |
die Drogenberatungsstelle | poradnia narkotykowa |
die Therapie | terapia |
eine Therapie machen | odbyć terapię |
eine Entziehungskur machen | odbyć kurację odwykową |
die Schwangerschaftsberatungsstelle | poradnia dla kobiet w ciąży |
die Sexualaufklärung | uświadomienie seksualne |
die Familienplanung | planowanie rodziny |
die Verhütung | zapobieganie (tu:ciąży) |
Probleme im Alter | problemy osób starszych |
krank und allein sein | być chorym i samotnym |
ältere und kranke Menschen betreuen | opiekować się osobami starszymi i chorymi |
das Rote Kreuz | Czerwony Krzyż |
der Caritasverband | Caritas |
Hilfe bei Notfällen | pomoc w nagłych wypadkach |
der Notdienst | służby ratunkowe |
die Feuerwehr | strażpożarna |
die Polizei | policja |
der Bergrettungsdienst/die Bergwacht | górskie pogotowie ratunkowe |
der Wasserrettungsdienst/ die Wasserwacht | wodne pogotowie ratunkowe |
den Notdienst rufen | wezwać pogotowie ratunkowe |
einen Krankenwagen rufen | wezwać karetkę pogotowia |
die Polizei rufen | wezwać policję |
die Feuerwehr rufen | wezwać straż pożarną |
das Leben retten | ratować życie |
erste Hilfe leisten | udzielać pierwszej pomocy |
die Notruftelefonnummern | telefony alarmowe |
der Konflikt | konflikt |
die Bürgerinitiative | inicjatywa obywatelska |
die Protestaktion | akcja protestacyjna |
die Demonstration | demonstracja |
der Streik | strajk |
eine Protestaktion durchführen | przeprowadzić akcję protestacyjną |
protestieren gegen +A | protestowac przeciwko |
protestieren für +A | protestować za |
demonstrieren gegen | demonstrować przeciwko |
demonstrieren für | demonstrować za |
streiken gegen | strajkować przeciwko |
streiken für | strajkować o |
die Gewalt | przemoc |
die Gewalttat | akt przemocy |
gewalttätig werden | użyć przemocy |
die Agression | agresja |
die Demütigung | poniżenie, upokorzenie |
demütigen | ponizać, upokarzać |
drohen | grozić |
die Nötigung | przymus, wymuszenie |
nötigen | wymuszać |
die Attacke | atak |
attackieren | atakować |
der Angriff | napaść, atak, zaczepka |
verbale Angriffe | zaczepki słowne |
der körperliche Angriff | atak cielesny |
angreifen | zaatakować |
der Täter | sprawca |
der Einzeltäter | pojedynczy sprawca |
das Opfer | ofiara |
die Bande | banda |
die Maßnahme | środek, krok, działanie |
Maßnahmen gegen Gewalt | działania przeciwko przemocy |
Maßnahmen ergreifen | podejmowac działania |
vorbeugen | zapobiegać |
das Vorbeugungsmittel | środek zapobiegawczy |
die gewaltfreie Konfliktlösung | rozwiązywanie konfliktów bez używania przemocy |
Regeln gegen aggressives und brutales Verhalten | zasady postepowania przeciwko agresywnemu i brutalnemu zachowaniu |