ad hoc | specjalnie w tym celu |
ad rem | do rzeczy |
ad vocem | do wypowiedzi |
alma mater | synonim uniwersytetu lub akademii |
alter ego | drugie ja |
bona fide | w dobrej wierze |
de facto | w rzeczywistości |
de iure | zgodnie z prawem |
ergo | a więc |
et cetera | i tak dalej |
ex aequo | na równi, jednakowo |
ex cathedra | o sposobie wypowiadania się : autorytatywnie, nie dopuszczając dyskusji |
explicite | jawnie, wyraźnie |
honoris causa | stopień naukowy nadawany za zasługi |
ibidem | tamże |
idem | to samo |
idem per idem | to samo przez to samo (,,wyjaśnianie'' pojęcia tym samym pojęciem) |
id est | to jest |
ignotum per ignotum | nieznane przez nieznane |
implicite | domyślnie |
in flagranti (delicto) | na gorącym uczynku |
in spe | w przyszłości, o czymś co jest spodziewane |
in statu nascendi | w fazie początkowej |
lege artis | wg prawa, zgodnie z przepisami |
liberum veto | wolne ,,nie pozwalam'' |
opus citatum | dzieło cytowane |
modus operandi | sposób działania |
modus vivendi | sposób życia |
nolens volens | chcąc nie chcąc |
pars pro toto | część zamiast całości |
per analogiam | przez analogię |
per procura | przez pełnomocnika |
pro publico bono | dla dobra publicznego |
primus inter pares | pierwszy między równymi |
sensu largo | w znaczeniu szeroko pojętym |
sensu stricto | w znaczeniu ścisłym |
signum temporis | zdarzenie znamionujące początek lub koniec epoki |
(conditio) sine qua non | (warunek) niezbędny |
tabula rasa | czysta karta ; stoicy - umysł ludzki jest niezapisaną kartą |
tertium non datur | trzeciej możliwości nie ma, są tylko dwa wyjścia albo to, albo to |
terra incognita | nieznany ląd, nierozpoznana dziedzina |
verbatim | dosłownie |
vice versa | na odwrót, z drugiej strony |
vide | zobacz |
vis maior | siła wyższa |
vis vitalis | siła żywotna |
votum separatum | dosłownie : zdanie odrębne |
a priori | niezależnie od doświadczenia, z góry, intuicyjnie, dawniej (wnioskowanie) z przyczyn o skutkach |
a posteriori | z następstwa, na podstawie doświadczenia,faktów |
ad exemplum | na przykład |
ad fontes | (sięgać) do źródeł |
ad futuram rei memoriam | na przyszłą rzeczy pamiątkę |
ad perpetuam rei memoriam | na wieczną rzeczy pamiątkę |
ad verbum | dosłownie,co do słowa |
alea iacta est | kości zostały rzucone (Cezar przekroczył rzekę Rubikon,rozpoczął wojnę domową z Pompejuszem |
aurea mediocritas | złoty środek, najlepsze wyjście |
amicus certus in re incerta cernitur | prawdziwych przyjaciół poznaje się w biedzie |
bellum omnium contra omnes | wojna wszystkich przeciw wszystkim |
bonum commune | dobro powszechne,ogólne |
bonum publicum | dobro publiczne |
ab ovo usque ad mala | od jajka aż do jabłek, czyli od początku aż do końca |
barba non facit philosophum | broda nie czyni filozofem |
carpe diem | chwytaj dzień |
circulus vitiosus | błędne koło |
cogito ergo sum | myślę, więc jestem - Kartezjusz |
consuetudo est altera natura | przyzwyczajenie jest drugą naturą |
de fumo in flammam | z deszczu pod rynnę |
de gustibus non est disputandum | o gustach się nie dyskutuje |
de mortuis aut bene aut nihil | o umarłych albo dobrze albo wcale |
duobus litigantibus tertius gaudet | gdzie dwóch się bije tam trzeci korzysta |
errare humanum est | błądzić jest rzeczą ludzką - Seneka Starszy |
et tu, Brute contra me? tu quoque, mi fili? | i ty brutusie kontra mnie? ty również mój synu? |
fames est optimus coquus | głód jest najlepszym kucharzem |
festina lente | śpiesz się powoli |
finis coronat opus | koniec wieńczy dzieło |
gutta cavat lapidem non vi, sed saepe cadendo | kropla drąży skałę nie siłą, lecz ciągłym padaniem |
historia magistra vitae est | historia nauczycielką życia |
hominis est errare, insipientis in errore perseverare | ludzką rzeczą jest błądzić, a głupców trwać w błędzie |
homo homini lupus | człowiek człowiekowi wilkiem |
homo sum, humani nil a me alienum puto | człowiekiem jestem, nic co ludzkie nie jest mi obce |
ignorantia iuris nocet | nieznajomość prawa szkodzi |
in saecula saeculorum | na wieki wieków |
in vino veritas | w winie prawda |
Labor omnia vincit. Amor omnia vincit | praca zwycięża wszystko, miłość pokonuje wszystko |
lupus in fabula | wilk w bajce, o wilku mowa |
medicus curat, natura sanat | lekarz leczy, natura uzdrawia |
memento mori | pamiętaj o śmierci |
mors certa, hora incerta | śmierć pewna, godzina niepewna |
nemo iudex idoneus in propria causa | nikt nie jest odpowiednim sędzią we własnej sprawie |
non omne, quod nitet, aurum est | nie wszystko złoto, co się świeci |
non scholae, sed vitae discimus | uczymy się nie dla szkoły, lecz dla życia |
oculum pro oculo, dentem pro dente | oko za oko, ząb za ząb |
ora et labora | módl się i pracuj, dewiza zakonu Benedyktynów |
pecunia non olet | pieniądz nie śmierdzi Cezar Wespazjan |
per aspera ad astra | przez ciernie do gwiazd |
piscem natare doces | rybę uczysz pływać - robić coś,co nie ma sensu |
potius sero quam numquam | lepiej późno niż wcale |
nulla aetas ad discendum sera | nigdy nie jest za późno na naukę |
primum non nocere | po pierwsze nie szkodzić |
qui gladio ferit,gladio perit | kto mieczem wojuje, ten od miecza ginie |
quidquid agis, prudenter agas et respice finem | cokolwiek czynisz, czyń roztropnie i przewiduj koniec (jakie będą konsekwencje) |
quod homines, tot sententiae | ile ludzi,tyle zdań |
quod oculus non videt, cor non dolet | czego oczy nie widzą, tego sercu nie żal |
repetito est mater studiorum | powtarzanie jest matką nauki |
scio me nihil scire | wiem, że nic nie wiem Sokrates |
tempora mutantur et nos mutamur in illis | czasy się zmieniają i my wraz z nimi |
urbi et orbi | miastu (Rzymowi) i światu |
veni,vidi,vici | przybyłem, zobaczyłem, zwyciężyłemsłowa Cezara wysłane do przyjaciela,senatu |
volenti nihil difficile | dla chcącego nic trudnego |
sum rex vester, nec fictus neque pictus | jestem waszym królem ani nie wymyślonym ani nie namalowanym |
tarde venientibus ossa | kto późno przychodzi ten sam sobie szkodzi |
una hirundo non continuo veris tempus adduxit | jedna jaskółka wiosny nie czyni |
virtuti militari | męstwu wojskowemu, order przyznawany za sukcesy na polu bitwy |
aut cum scuto,aut in scuto | albo z tarczą albo na tarczy |
faber est quisque suae fortunae | każdy jest kowalem własnego losu |
vivere est militare | życie jest walką Seneka filozof ,nauczyciel Nerona |
vulnerant omnes, ultima necat | wszystkie ranią, ostatnia zabija napis pod zegarem |
salus populi suprema lex | dobro narodu najwyższym prawem |