Jedes Jahr im Winter feiern die Menschen jüdischen Glaubens acht Tage lang das Lichterfest Chanukka | Każdego roku w zimie ludzie z żydowskiej wiary przez osiem dni obchodzą Święto Światła w Chan |
Hunderte Holocaust-Überlebende kommen nach Berlin | Setki ocalałych z Holokaustu przybywają do Berlina |
Für sie ist es ein Wunder, dass sie die Nazi-Zeit uberlebbt haben | Dla nich to cud, że przeżyli nazistowską erę |
Vor dem Brandenburger Tor in Berlin steht die größte jüdischen Gemeinde in Charlottenburg | Przed Bramą Brandenburską w Berlinie znajduje się największa społeczność żydowska w Charlott |
sind dieses Jahr mehr als 300 Holocaust-Überlebende zu einer Feier zusammengekommen | w tym roku zgromadziło się ponad 300 osób, które przeżyły Holocaust |
Viele von ihnen haben während der Nazi-Zeit Schreckliches erlebt | Wielu z nich doświadczyło strasznych rzeczy w czasach nazizmu |
Ihr Ãœberleben ist ein Wunder, wie Chanukka | Ich przetrwanie jest cudem, jak Chanuka |
sagt Rüdiger Mahlo, einer der Organisatoren des Treffens in Berlin | - mówi Rüdiger Mahlo, jeden z organizatorów spotkania w Berlinie |
Das Chanukka-Fest ist viel älter als der christliche Advent | Święto Chanukowe jest znacznie starsze niż chrześcijański adwent |
Juden feiern an diesen Tagen ihre Dankbarkeit gegenüber Gott | Żydzi świętują swoją wdzięczność Bogu w te dni |
Vor 2200 Jahren soll er das Licht im Tempel brennen lassen haben, obwohl es dort nicht genug Öl gab | 2200 lat temu powinien był pozwolić zapalić światło w świątyni, chociaż tam było za mało o |
Für Charlotte Knobloch von der jüdischen Gemeinde in München bedeutet Chanukka deshalb, Wundern | Dla Charlotte Knobloch ze społeczności żydowskiej w Monachium Chanuka oznacza zatem ufne cuda |
Die 86-Jährige überlebte die Zeit des Holocaust in einem Versteck auf dem Land | 86-latek przeżył czas Holokaustu w kryjówce na wsi |
Auch Leonid Danziger ist mit seinen 90 Jahren zur Feier gekommen | Leonid Danziger obchodził także swoje 90. urodziny |
Er wurde in Kiew geboren und hat die Nazi-Zeiten mit seiner Mutter in der russischen Stadt verbracht | Urodził się w Kijowie i spędził erę nazizmu wraz z matką w rosyjskim mieście Samara |
Das jüdische Leben hat er erst in Deutschland kennengelernt | Najpierw poznał życie żydowskie w Niemczech |
Chanukka feiere ich erst seit 20 Jahren, seitdem ich in Deutschland bin | ObchodzÄ™ HanukÄ™ tylko 20 lat, odkÄ…d jestem w Niemczech |
In Kiew kannte Danziger keine jüdische Gemeinde | W Kijowie Danziger nie znał społeczności żydowskiej |
In Berlin geht er nun regelmäßig in die Synagoge | W Berlinie regularnie chodzi do synagogi |
Viele Juden machen sich Sorgen, dass die Erinnerungen an ihr Leiden und Überleben verloren gehen kà | Wielu Żydów martwi się, że utracą pamięć o ich cierpieniu i przeżyciu |
Sie erleben immer wieder, dass die Erinnerung an den Holocaust aggressiv abgelehnt wird | Raz po raz doświadczają, że pamięć o Holokauście jest agresywnie odrzucana |
Auch Charlotte Knobloch sorgt sich vor neuem Judenhass in der Deutschen Gesellschaft | Charlotte Knobloch martwi się również o nową nienawiść do Żydów w społeczeństwie niemiecki |
Wir sind da, wir bleiben da | Tutaj jestesmy, tutaj zostaniemy |
sagt sie stolz | mowi z duma |