wordki.pl - nauka słówek
Państwo i społeczeństwo
autor: agata1313
der Staatpaństwo
das Landkraj
die Hauptstadtstolica
der Einwohnermieszkaniec
der Bundesstaatpaństwo federalne/związkowe
die Monarchiemonarchia
das Königreichkrólestwo
der PolePolak
die Woiwodschaftwojewództwo
der/die DeutscheNiemiec/Niemka
das Bundeslandkraj związkowy
die Bundeshauptstadtstolica państwa federalnego
die Landeshauptstadtstolica kraju związkowego
die SchwiezSzwajcaria
der SchweizerSzwajcar
die Gemeinde, die Kommunegmina
die kommunale Selbstverwaltungsamorząd gminy
die Gemeinschaftwspólnota
die Nationnaród
die Amtssprachejęzyk urzędowy
die Schweizerische EidgenossenschaftKonfederacja Szwajcarska
der Kantonkanton
wieder/gewinnenodzyskać
die Innenpolitikpolityka wewnętrzna
die Außenpolitikpolityka zewnętrzna
die Ausländerpolitikpolityka wobec imigrantów
die Regierungrząd
zum Präsidenten wählenwybierać na prezydenta
der Premierminister, der Ministerpräsidentpremier
der Regierungschef ugs.szef rządu pot.
das Staatsoberhauptgłowa państwa
der Bundeskanzlerkanclerz Niemiec
der Bundestagniemiecki parlament
der BundesratRada Federalna Niemiec
das Ministeriumministerstwo
das Amt an/tretenobejmować urząd
der/die Abgeordneteposeł/posłanka
die Minderheitmniejszość
die Landesregierungrząd kraju związkowego
die Bundesregierungrząd federalny
der Regierungssprecherrzecznik rządu
die Regierungsparteipartia rządząca
die Oppositionopozycja
der Landtagparlament kraju związkowego
das Kabinettgabinet, rada ministrów
der Bundesministerminister federalny
der Finanzministerminister finansów
die Machtwładza
an der Macht seinbyć u władzy
zurück/tretenpodawać się do dymisji/ustępować
der Rücktrittdymisja
der Senatsenat
der Senatorsenator
die Koalitionkoalicja
tagenobradować
ein, sein Veto ein/legenzgłaszać weto
das Gesetzustawa, prawo
ein Gesetz verabschiedenuchwalać ustawę
gesetzlichustawowy, prawny
das Grundgesetzustawa zasadnicza (konstytucja Niemiec)
die Verfassungkonstytucja
das Grundrechtprawo podstawowe
eine Partei vertretenreprezentować partię
die Rechten (PL.)prawicowcy
die Linken (PL.)lewicowcy
die Liberalen (PL.)liberałowie
die Republikaner (PL.)republikanie
die Konservativen (PL.)konserwatyści
die Radikalen (PL.)radykałowie
die Sozialisten (PL.)socjaliści
die Nationalisten (PL.)nacjonaliści
der/die Vorsitzendeprzewodniczący/przewodnicząca
an Wahlen teil/nehmenuczestniczyć/brać udział w wyborach
die Parlamentswahlen (PL.)wybory parlamentarne
die Präsidentschaftswahlen (PL.)wybory prezydenckie
das Wahlprogrammprogram wyborczy
der Wählerwyborca
bei der Wahl gut ab/schneidenwypadać dobrze w wyborach
der Wahlkampfkampania wyborcza
das Wahlrechtprawo wyborcze
die Abstimmunggłosowanie, referendum
seine Stimme ab/geben füroddawać głos na
der Kandidatkandydat
an die Macht kommendojść do władzy, obejmować władzę
das Arbeitsamturząd pracy
das Ausländeramturząd do spraw cudzoziemców
das Finanzamturząd skarbowy
das Wohnungsamturząd mieszkaniowy
das Gerichtsąd
vor Gericht geheniść do sądu, sądzić się
die Staatsanwaltschaftprokuratura
die Konsumgesellschaftspołeczeństwo konsumpcyjne
die Wohlstandsgesellschaftspołeczeństwo dobrobytu
multikulturellwielokulturowy
die Gerechtigkeitsprawiedliwość
die Chancengleichheitrówność szans
die Glaubensfreiheitwolność wyznania
die Gewissensfreiheitwolność sumienia
die öffentliche Meinungopinia publiczna
gesellschaftliche Grundwertepodstawowe wartości społeczne
die Schichtwarstwa
die Armutbieda
das Elendnędza
die Diskriminierungdyskryminacja
aus/wandernemigrować
die Auswanderungemigracja
die Auswanderungsratewspółczynnik emigracji
die Einwanderungimigracja
der Einwandererimigrant
die Ausländerfeindlichkeitwrogość wobec obcokrajowców
ausländerfeindlich, fremdenfeindlicho wrogim nastawieniu do obcokrajowców
der Fremdenhassnienawiść wobec obcokrajowców
der Flüchtlinguchodźca
die Aufenthaltserlaubniszezwolenie na pobyt
bewilligenzezwalać
ab/lehnenodmawiać
das Asylazyl
Asyl gewährenudzielać azylu
das Vorurteiluprzedzenie
die Eingliederungintegracja
der Rechtsextremismusneofaszyzm
der/die Rechtsradikaleskrajny prawicowiec
rechtsextrem, rechtsradikalskrajnie prawicowy
der Rechtsextremistprawicowy ekstremista
der Skinheadskinhead
der Antisemitismus, die Judenfeindlichkeitantysemityzm
der Rassismusrasizm
der Rassistrasista
die Sozialleistungen (PL.)świadczenia socjalne
die Sozialhilfedodatek socjalny, pomoc społeczna
Sozialhilfe beantragen, einen Antrag auf Sozialhilfe stellenzłożyć wniosek o pomoc socjalną
das Kindergeldzasiłek rodzinny
das Arbeitslosengeld, die Arbeitslosenhilfezasiłek dla bezrobotnych
das Krankengeldzasiłek chorobowy
das Pflegegeldzasiłek pielęgnacyjny
die Kriminalitätprzestępczość
der/die Kriminellekryminalista/kryminalistka
der Kriminalistwspółpracownik policji kryminalnej
gegen das Gesetz verstoßenłamać prawo
der Diebstahlkradzież
einen Diebstahl begehenpopełnić kradzież
der Diebzłodziej
der Autodiebzłodziej samochodów
der Taschendiebkieszonkowiec
stehlenkraść
klauen ugs.zwędzić pot.
betrügenoszukiwać
der Betrugoszustwo
der Betrügeroszust
das Verbrechenprzestępstwo, zbrodnia
ein/brechenwłamywać się
in die Wohnung ein/brechenwłamywać się do mieszkania
der Einbruchwłamanie
tötenzabić
der Mordmorderstwo
ermordenzamordować
der Mördermorderca
misshandelnznęcać się, maltretować, krzywdzić
die Misshandlungznęcani się, maltretowanie
der Zeugeświadek
der Beweisdowód
verhaftenaresztować
fest/nehmenująć, aresztować
strafenkarać
die Gefängnisstrafekara więzienia
das Gefängniswięzienie
verurteilenskazywać
zu einem Bußgeld verurteilenskazać na grzywnę pieniężną
die Todesstrafekara śmierci
hin/richtenwykonywać karę śmierci
der Rechtsanwaltadwokat
der Staatsanwaltprokurator
die Gewaltprzemoc
gewalttätigbrutalny, agresywny
die Vergewaltigunggwałt
die Kindesmisshandlungmaltretowanie dzieci
der Totschlagzabójstwo
tot/schlagenzabić (ciosem)
um/bringenzabić (także za pomocą narzędzia)
der Verdachtpodejrzenie
Verdacht schöpfennabierać podejrzeń
unter dem Verdacht stehen, ein Verbrechen begangen zu habenbyć podejrzanym o popełnienie przestępstwa
verdächtigenpodejrzewać
jmdn. des Diebstahls verdächtigenpodejrzewać kogoś o kradzież
verdächtigpodejrzany
der Tätersprawca
die Straftatczyn karalny
der Banküberfallnapad na bank
eine Bank überfallennapadać na bank
entführenporywać, uprowadzać
die Entführunguprowadzenie, porwanie
fangen, fassenłapać, chwytać
die Haftareszt
in Haft nehmenaresztować, sadzać w areszcie
verhörenprzesłuchiwać
ein/sperrenzamykać
der Prozessproces
an/klagen wegenoskarżać o
die Anklageoskarżenie
der/die Angeklagteoskarżony/oskarżona
die Verteidigungobrona
das Urteilwyrok
ein Urteil fällenwydawać wyrok
schuldig sprechenuznawać za winnego
zum Konflikt kommen/führendochodzić/prowadzić do konfliktu
der Streikstrajk
streiken für/gegenstrajkować w obronie/przeciwko
die Demonstrationdemonstracja
friedlichpokojowy
der Demonstrantuczestnik demonstracji
zusammen/schlagenpobić (kogoś)
heftiggwałtowny
die Unruhen (PL.)zamieszki
Unruhen unterdrückenstłumić zamieszki
Gewalt ein/setzenużyć siły
das Menschenrechtprawo człowieka
verletzennaruszać
verhandelnpertraktować
die Verhandlungen (PL.)pertraktacje, negocjacje, rokowania
einen Kompromiss schließen / ein/gehenzawrzeć/iść na kompromis
die Reformreforma
beseitigenzażegnać
das Transparenttransparent
das Flugblattulotka
Flugblätter verteilenrozdawać ulotki
die Menschenrechtsverletzungłamanie praw człowieka
das Militär ein/setzenużywać wojska
der Bürgerkriegwojna domowa
der Kriegszustandstan wojenny
den Kriegszustand verhängenwprowadzać stan wojenny
die Polizeistundegodzina policyjna
an/greifenatakować
der Angriffatak
den Krieg erklärenwypowiadać wojnę
im Krieg liegenbyć w stanie wojny
der Kriegausbruchwybuch wojny
die Waffebroń
der Soldatżołnierz
der Friedenpokój
den Frieden brechenzrywać pokój
der Friedensvertragtraktat pokojowy
den Friedensvertrag unterzeichnenpodpisać traktat pokojowy
der Waffenstillstandzawieszenie broni
der Terrorismusterroryzm
der Terroristterrorysta
der Terroranschlagzamach terrorystyczny
die Bombebomba
eine Bombe legenpodkładać bombę
das Attentatzamach
ein Attentat verüben auf Adokonywać zamachu na
die Geiselzakładnik
schießen auf Astrzelać do
erschießenzastrzelić
die Atomwaffebroń atomowa
die UNO (die Vereinten Nationen)ONZ (Organizacja Narodów Zjednoczonych)
die Unionunia
der EU bei/tretenprzystępować do UE
der EU-Beitrittprzystąpienie do UE
der EuroparatRada Europy
das Mitgliedslandkraj członkowski
der Sitzsiedziba
das Europäische Parlament, das EuropaparlamentParlament Europejski
die Europäische KommissionKomisja Europejska
der Nordatlantikpakt (die NATO)Pakt Północnoatlantycki (NATO)
das Abkommenukład, umowa
erfüllenspełniać
der EU-Anwärterkandydat do członkostwa UE
die EU-Mitgliedschaft beantragenzgłaszać wniosek o członkostwo w UE
in die EU auf/nehmenprzyjmować do UE
der Partnerschaftsvertragukład o partnerstwie
religiösreligijny
die Konfessionwyznanie
das Christentumchrześcijaństwo
christlichchrześcijański
der Christchrześcijanin
der Katholizismuskatolicyzm
der Katholikkatolik
katholischkatolicki
der Protestanismusprotestantyzm
der Protestantprotestant
protestantischprotestancki
evangelischewangelicki
der Judaismusjudaizm
der Judeżyd
jüdischżydowski
die Synagogesynagoga
der Islamislam
islamischislamski
der Muslim, der Moslemmuzułmanin
muslimisch, moslemischmuzułmański
der Buddhismusbuddyzm
buddhistischbuddyjski
der Tempelświątynia
der Hinduismushinduizm
hinduistischhinduistyczny
der Papstpapież
der Bischofbiskup
der Pfarrerproboszcz, pastor
der Priesterksiądz, kapłan
die griechisch-orthodoxe KircheGrecki Kościół Prawosławny
die russisch-orthodoxe KircheRosyjski Kościół Prawosławny
der Dom, die Kathedralekatedra
der Gottesdienstnabożeństwo, msza
die Messemsza
betenmodlić się
die Predigtkazanie
predigennauczać, wygłaszać kazanie
die Bibelbiblia
das Alte/Neue TestamentStary/Nowy Testament
das Gebetmodlitwa
die Sündegrzech
das Sakramentsakrament
die Beichtespowiedź
beichtenspowiadać się
der GottBóg
der Wirtschaftszweiggałąź gospodarki
das Industrielandkraj uprzemysłowiony
das Entwicklungslandkraj rozwijający się
neue Märkte erschließenzdobywać nowe rynki
der Binnenmarktrynek wewnętrzny
die Globalisierungglobalizacja
der Globalisierungsgegnerantyglobalista
der Konzernkoncern
die Wirtschaftskrisekryzys gospodarczy
die Rezessionrecesja
der Staatshaushaltbudżet państwa
das Budget, der Haushalt, der Etatbudżet
die Inflationinflacja
die Steuergelder (PL.)podatki
Steuern erhöhen/senkenpodnosić/obniżać podatki
die Mehrwertsteuerpodatek VAT
die Landwirtschaftrolnictwo
das Erzeugniswyrób, produkt
her/stellenprodukować, wytwarzać
die Dienstleistungusługa
der Dienstleistungsbereich, der Dienstleistungssektorsektor usług
der Handelhandel
die Nachfragepopyt
das Angebotoferta, podaż
der/die Selbstständigeosoba prowadząca własną działalność gospodarczą
der Binnenhandelhandel krajowy
der Außenhandelhandel zagraniczny
der Zollcło
der Export, die Ausfuhreksport
der Import, die Einfuhrimport